بررسي اثربخشي مديريت استرس به شيوه شناختي_رفتاري بر فرسودگي شغلي پرستاران زن شاغل در برخي بيمارستان هاي علوم پزشكي اهواز با كنترل نوبت كاري

The Effectiveness of Cognitive- Behavioral Stress Management Training on Job Burnout of Female Nurses in Some Medical Hospitals of Ahwaz by Controlling Rotation Time

زمينه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي_رفتاري بر فرسودگي شغلي در سه بعد خستگي هيجاني، مسخ شخصيت و كفايت شخصي در پرستاران بوده است. روش بررسي: طرح پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با پيش آزمون، پس آزمون و گروه كنترل بوده است. جامعه آماري شامل 233 نفر از پرستاران زن شاغل است. از بين افرادي كه بر اساس پرسشنامه فرسودگي شغلي مسلش، نمره فرسودگي آنان يك انحراف معيار بالاتر از ميانگين بود، به طور تصادفي، تعداد 30 نفر برگزيده شدند، سپس با همتا كردن وضعيت تجرد و تاهل به شيوه تصادفي به 2 گروه آزمايش و گواه تقسيم شدند. در اين پژوهش، طرح پيش آزمون_پس آزمون با گروه كنترل و دوره پي گيري به كار رفته است. گروه آزمايش، 9 جلسه آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي_رفتاري دريافت كردند، اما گروه كنترل مداخله اي دريافت نكردند. يافته ها: نتايج تحليل واريانس چند متغيري نشان داد كه آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي_رفتاري در بهبود علايم فرسودگي شغلي موثر بوده است. همچنين اين روش باعث كاهش مسخ شخصيت و افزايش كفايت شخصي گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل شده است. اما اين روش در كاهش خستگي هيجاني آزمودني هاي گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل موثر نبوده است. نتايج دوره پيگيري نشان داد كه جلسات آموزش مديريت استرس باعث تداوم كاهش مسخ شخصيت و افزايش كفايت شخصي بوده است، اما باعث كاهش خستگي جسماني نبوده است. نتيجه گيري: آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي_رفتاري باعث كاهش فرسودگي شغلي پرستاران شده است. بنابراين آموزش اين راهبردهاي شناختي به پرستاران توصيه مي شود.

Background and Objective: The present study investigated the effectiveness of cognitive behavioral stress management training (CBSM) on three aspects of burnout (emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment), in female nurses. The population of this study consisted of all expert female nurses in Golestan, Razi and Abuzar hospitals. Subjects and Methods: The research method was semi experimental with pre-, post-test and control group. 233 Nurses complited the Maslash Burnout Inventory (MBI). Then, 30 nurses who were one standard deviation above the mean in MBI were randomly selected. These subjects with paired single-married randomly divided into two groups as experimental and control (n=15 in each group). The experimental group received 9 sessions of cognitive-behavioral stress management (CBSM) training, but the control group did not receive any intervention. Results: The results of MANCOVA indicated that CBSM significantly decreased depersonalization and increased personal accomplishment but did not decrease the emotional exhaustion in experimental group compared with pre-test and control group (P < 0/001). These results were significantly persisted after one month period of follow up. Conclusion: CBSM decreased depersonalization and increased personal accomplishment in nurses.