تاثير شدت‏هاي مختلف چرا در تغييرات پوشش گياهي و رطوبت خاك در سايت تحقيقات مرتعي ارشق در استان اردبيل

Effect of grazing intensity on vegetation changes and soil moisture in Arshaq province rangelands research site of Ardabil

بهره‏برداري بي‏رويه و غيراصولي از مراتع و شدت‏هاي مختلف چرا از عواملي هستند كه موجب تضعيف و تخريب پوشش گياهي مراتع مي‏گردد. اين تحقيق به منظور تعيين اثر شدت هاي مختلف چراي دام بر پوشش گياهي و رطوبت خاك در منطقه ارشق طي مدت چهار سال (1386 تا 1389) انجام گرديد. محل نمونه‏گيري در سه سطح از شدت چرايي (بدون چرا، چراي متوسط و چراي شديد) با شرايط بوم‏شناختي همگن از مراتع ميان‏بند انتخاب شدند. برداشت‌هاي مورد نياز از مولفه‌هاي گياهي و خاك شامل درصد پوشش گياهي، درصد لاشبرگ، درصد خاك لخت و رطوبت خاك در دو عمق شامل صفر تا 15 و 15تا 30 سانتي‏متري جنب ريشه گياه در مسير ترانسكت با 30 پلات به عمل آمد. نتايج تحقيقات نشان داد كه ميانگين پوشش گياهي كل در شرايط بدون چرا برابر 95/36 درصد بود كه مقدار گياهان كلاس I، II و III قابل چرا به ترتيب برابر 54/3، 47/18 و 94/14 درصد از آن هستند. ميانگين پوشش گياهي كل در شرايط چراي متوسط به 64/28 درصد رسيد كه گياهان كلاس I، II و III قابل چرا به ترتيب 16/3، 5/10 و 98/14 درصد از آن مقدار را تشكيل مي‏داد. همچنين پوشش گياهي كل در شرايط چراي شديد برابر 51/28 درصد بود كه نسبت به چراي متوسط تغييرات جزيي داشته و سهم گياهان كلاس I، II و III قابل چرا از آن مقدار به ترتيب برابر 58/1، 35/1 و 58/25 درصد بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه اختلاف معني-داري از نظر پوشش تاجي بين شدت هاي مختلف چرايي و بين گروه‏هاي گياهي (I، II، III و پوشش گياهي كل) در سطوح 1 و5 درصد وجود دارد. نتايج مقايسه ميانگين بين شرايط چرا نشان داد كه دو طبقه شامل طبقه A (بدون چرا) و طبقه B (چراي متوسط و شديد) از نظر تاثير چرا قابل تفكيك هستند. همچنين سه گروه گياهي از نظر مقايسه ميانگين گروه‏هاي گياهي شامل گروه A (گياهان كلاسI و II)، B (گياهان كلاسIII قابل چرا) و C (پوشش گياهي كل) قابل تفكيك هستند.

Excessive exploitation of pastures and intensity of grazing factors that undermine and destroy vegetation is pasture. This study aimed to determine the effects of different grazing intensity on vegetation and soil moisture in Arshaq area over four years (1386 to 1389) under three levels of grazing intensity (without it, moderate grazing and heavy grazing) Homogeneous ecological conditions of the pastures were the required components of plant and soil include: Percentage of vegetation cover, litter, bare soil and soil moisture in two root deeps of 15-0 and 30-15 cm in the adjacent plot was done within 30 transects. The results showed that total vegetation cover in the absence of grazing conditions was 36.95%, which the plants of class I, II and III had 3.54%, 18.47% and 14.94% of the total value, respectively. The average grazing conditions were 28.64% which the plants of class I, II and III had 3.16%, 10.5% and 14.98% of the total value, respectively. Intense grazing in the 28.51% Average total vegetation with the minor changes in values of the plant class I (1.58%), II (1.35%) and III (25.58%). Grazing intensity had significant effect on different plant groups (I, II, III and total) in terms of plant canopy (p < 0.01). The results showed are two distinct classes of A (without Grazing) and Class B (moderate grazing and heavy grazing) between grazing intensity different. Besides, two separate group of A (plant Class I and II), B (pasturable plants of class III) and C (of vegetation) was found between the plant species.