بررسي تاثير تلقيح قارچ ميكوريز بر سطوح مواد تنظيم‌كننده ي رشد گياهي و كيفيت توليد ريز‌غده در گياهچه‌هاي سيب‌زميني

Evaluation the Effect of Mycorrhizal Inoculums on Plant Growth Regulator Levels and Quality of Minituber Production in Potato Plantlets

گياهچه‌هاي حاصل از كشت بافت از دو رقم سيب‌زميني (رقم‌هاي آگريا و سانته) در هنگام انتقال به گلخانه با دو گونه قارچ ميكوريز (Glomus mosseae و G. etunicatum) به صورت مجزا و در مخلوط با هم در قالب آزمايش فاكتوريل و در چهار تكرار مايه‌كوبي شدند. هشت هفته پس از تلقيح درصد كلونيزاسيون ريشه در گياهچه‌ها تعيين شد و همچنين از مواد تنظيم‌كننده‌‌ رشد داخلي شامل اكسين، سايتوكينين و جيبرلين اندازه‌گيري به عمل آمد. پس از برداشت، ريزغده‌هاي توليدي توزين شده عملكرد كل برآورد گرديده و درصد ماده ي خشك ريزغده نيز تعيين شد. نتايج نشان داد كه مايه ي تلقيح قارچ بر درصد كلونيزاسيون، كيفيت توليد ريزغده و ميزان مواد تنظيم‌كننده رشد داخلي (اكسين، سايتوكينين و جيبرلين) در سطح احتمال 1 درصد اثر معني‌دار داشت. اثرات متقابل رقم در ارتباط با عملكرد كل در سطح احتمال 1 درصد و توليد جيبرلين و درصد كلونيزاسيون ريشه در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار شد. با مقايسه ميانگين صفات مشخص شد كه تلقيح با گونه ي G. etunicatum و مخلوط دو گونه بر سطوح هر سه ماده ي تنظيم‌كننده رشد، همچنين بر شدت كلونيزاسيون ريشه و تعداد ريزغده ي توليدي اثرات مثبت‌تري نسبت به گونه ي G. mosseae داشتند. بيشترين ميزان ريزغده در تلقيح با مخلوط دو گونه ميكوريز (متوسط تعداد 81/13 عدد ريزغده و وزن متوسط 59/40 گرم در گياهچه) حاصل گرديد كه نسبت به كاربرد دو گونه به تنهايي و تيمار شاهد در سطح 05/0 تفاوت معني‌دار داشت. با كاربرد جداگانه هر دو گونه قارچ و نيز مخلوط آنها ميزان درصد ماده خشك ريزغده‌ افزايش پيدا كرد كه تفاوت ها با تيمار شاهد در سطح 05/0 معني‌دار شد.

Microplants derived from tissue culture of two potato cultivars (Agria and Sante) were inoculated with two species of mycorrhizal fungi. Inoculation was being done when microplants transferred in to the greenhouse. A pot experiment was conducted using a factorial based on randomized complete blocks design with four replications. The factors were mycorrizal inoculation (non-inoculated and inoculated with Glomus mosseae, Glomus etunicatum and mixture of them) and two cultivars of potato. Eight weeks after inoculation, colonization percentage was assayed. In addition, plant growth regulators including Auxin, Cytokinin and Gibberellin were measured. After harvesting, minitubers were separated and total yield was estimated. In addition, dry matter of minituber was determined. Results showed that inoculants of mycorrhizae had significant effect (p?0.05) on colonization, minituber production and level of all plant growth regulators. Interaction effect of cultivar and inoculants in minituber size and weight was significant by probability of ?= 0.01 but was significant by probability of ?= 0.05 in Gibberellins levels and colonization percentage. By mean comparisons, it was demonstrated that inoculation with G. etanicatum and mixed inoculants had more positively effect on colonization severity, minituber production, and level of all plant growth regulators comparison with G. mosseae. The highest amount of minituber (13.81 No and 40.59 gr in mean weight per plantlet) was achieved in mixed inoculants that significantly (p?0.05) was different with two separated inoculants and control treatment. Dry matter of minituber was increased significantly (p?0.05) by application of mixed inoculant and separately mycorrhizal inoculants comparison with control treatment in two cultivars.