تاثير لمس درماني بر كاهش تهوع بيماران مبتلا به سرطان پستان تحت شيمي درماني: نگارش يك برنامه عملياتي

Effect of therapeutic touch on nausea in patients with breast cancer undergoing chemotherapy: An operational plan

زمينه و هدف: لمس درماني مداخله مستقل پرستاري است كه در متون مختلف به تاثير مثبت آن بر تهوع ناشي از شيمي درماني تاكيد شده است؛ اما ماهيت اين تكنيك، مراحل و متغيرهاي تحت تاثير آن از سوي پرستاران ايراني به خوبي شناخته نشده است. اين پژوهش با هدف، تاثير لمس درماني بر كاهش تهوع در بيماران مبتلا به سرطان پستان تحت شيمي درماني انجام شد. مواد و روش‌ها: در كارآزمايي باليني حاضر كه در سال 1392 انجام شد، 108 بيمار با روش نمونه‌گيري مبتني بر هدف و با تخصيص تصادفي در سه گروه مداخله، كنترل و دارونما بررسي شدند (در هر گروه 36 نفر). مداخله شامل تكنيك لمس درماني (لمس لايه اول انرژي اطراف بدن) و ابزار جمع‌آوري اطلاعات در اين پژوهش، فرم بررسي اطلاعات دموگرافيك، مقياس ديداري شدت تهوع و ثبت مدت زمان، دفعات بروز تهوع در چهار نوبت صبح، ظهر، عصر و شب در فاز حاد بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي آماري كاي دو، كروسكال واليس و آناليز واريانس تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: آزمون آناليز واريانس در مقايسه دو به دوي گروه‌ها نشان داد كه مدت زمان، دفعات و شدت تهوع در گروه مداخله به شكل معني‌داري از دو گروه كنترل و دارونما كمتر بود (001/0 > P). يافته‌هاي حاصل از بررسي گروه مداخله نشان داد كه ميانگين مدت زمان انجام مداخله براي چهار مرحله فرايند، تمركز، بررسي، مداخله و ارزيابي، 04/6 ± 38/21 دقيقه بود. در 4/69 درصد موارد نياز به مداخله مجدد بعد از مرحله آخر لمس درماني (ارزيابي) وجود داشت. نتيجه‌گيري: لمس درماني بر مدت زمان، دفعات و شدت تهوع بيماران موثر بوده است؛ بنابراين اجراي اين روش توسط پرستاران در جهت كاهش تهوع بيماران مبتلا به سرطان پيشنهاد مي‌شود.

ABSTRACT Background and Objective: Therapeutic touch is independent nursing intervention which is effective on nausea induced by chemotherapy but technique, steps and variables affected by this therapy are not yet well known. This research was done to introduce therapeutic touch steps by steps on nausea induced chemotherapy in breast cancer patients. Materials and Method: In this research, 108 patients were examined with intentional sampling and random allocation in 3 groups (control, placebo and intervention) in 2013 (each group 36). Intervention received therapeutic touch (touching of first energy layer) and demographic form, visual analogue scale (VAS) for intensity of nausea, check list for duration and times of nausea in the morning, noon, afternoon and night at acute phase were used. Data were analyzed by Kruskal Wallis, ?2 and analysis of variance (ANOVA). Results: Kruskal Wallis test in comparison between the groups indicated that therapeutic touch is effective on times, duration and intensity of nausea showing that the whole process took place in 21.38 ± 6.04 minutes. In 69.4% reassessment and doing intervention was necessary. Steps of therapeutic touch also are introduced. Conclusion: Results of this randomized control trial showed that therapeutic touch is effective on duration, times and intensity of nausea; therefore, implementation of this technique by nurses is recommended. Keywords: Therapeutic touch, nausea, chemotherapy, breast cancer