پيوند مفهوم خليفه الله در قرآن با امامت از ديدگاه متكلمان فريقين

Semantic Relation between Quranic Khalifat al-Allah with Imamat in Shi`a and Sunniʹʹs Viewpoint

اين پژوهش عهده دار تبيين چيستي خليفه اللهي در قرآن و بررسي نحوه پيوند آن با امامت است. گسترده ترين آيه در زمينه استخلاف آيه 30 سوره مباركه بقره است، خليفه الله برترين موجودات و داراي شوون متمايزساز از ديگران است. امامت در ديدگاه شيعه عبارت از جانشيني انبيا و خلافتي از جانب حق تعالي در همه امور ديني و دنيايي است كه با نصب الهي تعيين مي شود. امامت در ديدگاه اهل سنت نوعي رهبري عمومي با هدف حراست از امور دين و دنياي مردم و جانشيني و نيابت از نبي است. از نظرگاه شيعه فرقي بين خليفه الله قرآني و امام نيست و رابطه منطقي بين اين دو مقوله تساوي است. امام و خليفه مورد نظر اهل سنت فقط در حوزه اجرا و خلافت و ولايت ظاهري دنيايي(كه يكي از كارهاي خليفه الله است) با خليفه الله هماهنگ است. خليفه اللهي كه ولي الله، واسطه فيض و معلم ملايكه است نمي تواند با امام مد نظر اهل سنت تطبيق داشته باشد.