مراحل رشد تربيت اخلاقي از ديدگاه امام علي(ع)

The Growth Stages of Moral Education from Imam Ali,s (AS) ViewPoint

دنياي معاصر بيش از هر زمان ديگري با چالش هاي مختلف اخلاقي مواجه است. بحران ها و انحطاط اخلاقي كه در برخي از جوامع به چشم مي خورد؛ مويد و معرف اين نكته است كه نظام هاي تربيتي اين جوامع در زمينه اخلاق و به ويژه تربيت اخلاقي به قهقرا رفته اند. تربيت اخلاقي را مي توان به عنوان فرآيند ايجاد و پرورش فضايل اخلاقي در فراگيران و تدارك شرايطي جهت بازداشتن آنها از رذايل اخلاقي در مقام نظر و عمل تعريف نمود. براي تحقق تربيت اخلاقي توجه به مراحل رشد اخلاقي نكته بسيار مهمي است. رشد اخلاقي موضوع مهمي است كه هميشه مورد توجه انديشمندان بوده است. در اين زمـينه نظـريـه هاي متعددي مانند نظريه اجتماعي- فرهنگي، روان- تحليلي و شناختي وجود دارد كه هركدام با توجه به جهان-بيني خود، رشد اخلاقي را وابسته به عامل يا عامل هاي مي دانند. اما به طور كلي منشا اخلاق را براساس انـسان محـوري قـرار مـي دهند. اين مقاله درصدد است كه با توجه به آثار غني اسلام و به خصوص ديدگاه امام علي(ع) به بررسي مراحل رشد اخلاقي بپردازد. بنابراين در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي- تحليلي مفهوم اخلاق و تربيت اخلاقي و مراحل رشد اخلاقي از منظر امام علي(ع) مورد بررسي قرار مي گيرد. يافته-هاي پژوهش نشان داد كه امام(ع) اخلاق را نوعي امكان در نظر مي گيرد و با توجه به مراحل نفس، در تبيين مراحل رشد اخلاقي به چهار مرحله؛ بهيمي، درندگي، شيطاني و الهي اشاره دارد و براساس همين مراحل، ويژگي ها و دستورالعمل هاي خاصي را در سه دوره هفت ساله بيان مي كند.

The contemporary world faces different moral challenges more than any time. The crisis and the decline of morality which is seen in some of the societies, represents the point that training systems of these societies in the field of morality in the retreatare gone. Moral education can be as a process of establishing and training of moral virtues in learners and preparing conditions to deter them from moral means in position and action. To achieve the moral education to the stages of moral development is a very important point. Moral development is an important issue that has always been of interest to scholars. There are various theories such as socio-cultural theory in the field of analytical psychology and cognitive modes, each according to his world view, moral development depends on the agent(s) but generally the origion of morality based on human centred place. This paper is according to Islam, and particularly is rich in works of Imam Ali (AS), the review should review the process of moral development are development. So in this paper, using analytical methods-ethics and moral conception of moral development are examined from the view point of Imam Ali (AS). The findings revealed that Imam Ali (AS) considers ethics a possibility and considering the characteristics of ego-self and specific instructions during the years in three states.