طراحي و آزمون مدل سنجش ميزان آمادگي سازماني براي توسعه راهبردي سيستم هاي اطلاعاتي

A Proposed Model for Examining the Organizational Readiness Assessment of Information Systems Development: A case study of a public university

نتايج مطالعات متعدد انجام شده حكايت از نرخ بالاي شكست و عدم موفقيت پروژه‌هاي استقرار سيستم‌هاي اطلاعاتي در سازمان‌ها دارد. اين پژوهش ها همچنين نشان مي‌دهند كه بسياري از اين شكست‌ها بيش از آنكه ناشي از جنبه‌هاي فني و فناورانه باشند، ريشه در مسايل سازماني و عدم توجه به وضعيت سازمان در مرحله طراحي سيستم‌هاي اطلاعاتي دارند. به عبارت ديگر، استقرار موفق سيستم‌هاي اطلاعاتي، مستقيماً به شرايط جاري سازمان‌ها بستگي دارد و از آنجا كه طراحي و استقرار يك سيستم اطلاعاتي سرمايه گذاري نسبتاً بالايي را مي‌طلبد، توجه به آمادگي سازمان براي استقرار اين سيستم‌‌ها و ارزيابي شرايط سازمان از حيث ميزان آمادگي امري ضروري به‌نظر مي‌‌رسد. در پژوهش حاضر ضمن بررسي جامع مدل‌هاي مختلف ارزيابي ميزان آمادگي سازمان‌ها براي استقرار سيستم‌هاي اطلاعاتي، تلاش شده است مدلي مبتني بر واقعيت‌‌ها و شرايط حاكم بر محيط داخلي سازمان‌‌ها و موسسات بخش عمومي، با تاكيد بر دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالي كشور طراحي شود. برمبناي مدل پيشنهادي، آمادگي سازماني دانشگاه‌‌ها به شش بُعد راهبردي، منابع، مديريتي، فرهنگي، ساختاري و قانوني ارتباط دارد كه خود به 28 مولفه تقسيم مي‌‌شوند و برمبناي اين مولفه‌‌ها، 142 شاخص براي ارزيابي ميزان آمادگي دانشگاه‌‌ها براي استقرار سيستم‌‌هاي اطلاعاتي پيشنهاد مي‌‌شود. استفاده از اين شاخص‌‌ها براي ارزيابي ميزان آمادگي سازماني مي‌‌تواند طراحي هدفمند و متناسب با شرايط سازماني اين سيستم و درنهايت، پرهيز از هدررفت منابع سازمان را تسهيل كند. مدل پيشنهادي در يك دانشگاه به‌‌عنوان نمونه مورد استفاده قرار گرفته و ميزان آمادگي آن دانشگاه براساس مولفه‌‌هاي مدل در ابعاد موردنظر تعيين و نتايج حاصل براي تهيه برنامه‌هاي اقدام به‌‌كاربرده شده است.

The findings of several prior studies indicate high failure rate of Information systems implementation projects in different organizations. These studies also point to the fact that many of these failures are as a result of organizational issues as well as not paying attention to current situation of the organization in early stages of Information system development, rather than technical issues. In other words, successful implementation of an information system is directly depending on current situation of the organization. Considering high needed investment for implementing an information system project, it seems to be necessary to assess its current organizational readiness level. In this study, on the basis of a comprehensive reviewing various relevant models of readiness assessment for information systems development has been attempted to present a model about the existing realities and internal circumstances in public sector organizations and institutions emphasizing on universities and higher education institutions. Based on proposed model, to assess organizational readiness, six major dimensions (Strategic, Structural, Resources, Cultural, Managerial, and Legal) were identified from the literature which was divided into 47 sub-dimensions and 142 indicators. The identified indicators can be used to assess organizational readiness in order to facilitate a purposeful and appropriate information system development and consequently to prevent the waste of organizational resources. The proposed model also was used in a public university as a case with the aim of determination of organizational readiness level, and finally several action plans were suggested based on the obtained research results.