اثر نسبت هاي كشت مخلوط جو با ماشك گل‌خوشه اي بر جمعيت و تنوع علف هاي‌هرز و عملكرد

Effects of different ratio of barley and hairy vetch intercropping on yield, plant nitrogen content, weed population and diversity

به‌منظور بررسي تراكم و تنوع علف هاي‌هرز و عملكرد جو و ماشك گل خوشه اي تحت تاثير نسبت هاي كشت مخلوط درهم، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 92-1391 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. نسبت هاي كشت مخلوط درهم شامل 75 درصد ماشك+25 درصد جو، 50 درصد ماشك+50 درصد جو، 25 درصد ماشك+75 درصد جو و كشت خالص دو گياه بودند. نمونه برداري از علف هاي‌هرز در دو مرحله بعد از سبز شدن و بعد از بسته شدن كانوپي هر دو گياه انجام شد. نتايج نشان داد كه اثر نسبت هاي مخلوط درهم جو و ماشك بر تراكم و وزن خشك گونه هاي هرز پهن برگ و باريك برگ در هر دو مرحله نمونه برداري، عملكرد و اجزاي عملكرد و نسبت برابري زمين بر‌اساس عملكرد بيولوژيكي و دانه معني دار (01/0P?) بود. كمترين و بيشترين تعداد گونه علف‌هرز در مراحل اول و دوم به‌ترتيب براي تيمار 75 درصد ماشك+ 25 ‌درصد جو (به‌ترتيب با شش و سه گونه) و كشت خالص جو (به‌ترتيب با نه و هفت گونه) مشاهده شد. در مرحله اول و دوم نمونه‌برداري، بالاترين شاخص تنوع شانون- وينر به‌ترتيب برابر با 96/0 و 72/0 براي كشت خالص جو محاسبه گرديد. بالاترين عملكرد بيولوژيكي و دانه ماشك گل‌خوشه اي به‌ترتيب برابر با 5/927 و 6/495 كيلوگرم در هكتار براي كشت خالص حاصل گرديد. بيشترين ميزان عملكرد بيولوژيكي و دانه جو به‌ترتيب برابر با 9/14780 و 6/7384 كيلوگرم در هكتار براي كشت خالص به‌دست آمد. با افزايش نسبت حضور ماشك در كشت مخلوط، اجزاي عملكرد ماشك كاهش و اجزاي عملكرد جو بهبود يافت. بالاترين نسبت برابري زمين در بين نسبت هاي كشت مخلوط بر اساس عملكرد بيولوژيكي و دانه به‌ترتيب برابر با 21/1 و 20/1 براي 50 درصد ماشك+50 درصد جو مشاهده گرديد. به‌‌طور‌كلي، نتايج نشان داد كه كشت مخلوط جو و ماشك باعث بهبود عملكرد و اجزاي عملكرد و كاهش تراكم علف هاي‌هرز گرديد، به‌طوري‌كه بهترين نتايج براي نسبت 50 درصد ماشك+50 درصد جو مشاهده شد.

In order to study the density and diversity of weeds and yield of barley and hairy vetch affected by mixed intercropping ratios, a field experiment was performed based on a randomized complete block design with four replications at the Agricultural Research Station, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad during 2012-2013 growing season. Ratios of mixed intercropping were 75% hairy vetch+25% barley, 50% hairy vetch+50% barley, 25% hairy vetch+75% barley and their monoculture. Weed samplings were done at two stages including after seedling emergence and canopy closure of two crops. The results indicated that the effects of mixed intercropping ratios of barley with hairy vetch were significant (P?0.01) on density and dry weight of weeds for narrow and broad leaves in two sampling stages, yield components, yield and land equivalent ratio (LER) based on biological and seed yields. The lowest and the highest weed number for the first and the second stages were observed in 75% hairy vetch+25% barley (with six and three species) and barley monoculture (with nine and seven species), respectively. For the first and the second sampling stages, the highest Shannon-Weiner diversities were calculated in barley monoculture with 0.96 and 0.72, respectively. The maximum biological yield and seed yield of hairy vetch were achieved in its monoculture with 927.5 and 495.6 kg.ha-1, respectively. Whereas the highest biological yield and seed yield of barley were obtained in its monoculture with 14780.9 and 7384.6 kg.ha-1, respectively. By increasing of intercropped hairy vetch ratio declined its yield components and improved yield components of barley. The maximum LER based on biological yield and seed yield were observed in 50% hairy vetch+50%barley with 1.21 and 1.20, respectively. In general, intercropping of barley with hairy vetch increased yield and yield components and declined weed density. So the best combination was 50%hairy vetch+50% barley.