بررسي ترجيحات استفاده‌كنندگان بر پايه ارزيابي كيفيت بصري(مطالعه موردي: پارك جنگلي شهري ملت زاهدان)

Study of Users Preferences Based on Visual Quality Evaluation:The Case of Zahedan Mellat Urban Forest Park

پارك‌هاي جنگلي شهري اغلب با دارا بودن زمينه‌هاي لازم براي گذراندن اوقات فراغت در فضاهاي طبيعي و برانگيخته‌كردن احساساتي مانند پيوند با طبيعت، بازگشت به خويشتن، شادي و خوشحالي و رهايي از زندگي روزمره، از مهم‌ترين منابع تامين نيازهاي تفرجي شهرنشينان به شمار مي‌روند. بنابراين، مهم‌ترين وظيفه طراحان و مديران پارك‌هاي جنگلي را مي‌توان حفاظت و ساماندهي منابع و ارزش‌هاي گوناگون اين نوع پارك‌ها دانست. منظر اين‌گونه پارك‌ها نيز به علت تاثيرات فراواني كه در روح و روان استفاده‌كنندگان مي‌گذارد، يكي از منابع كليدي و ارزشمند در اين‌گونه پارك‌ها محسوب مي‌شود كه بايد در طراحي و ساماندهي منظر به آن توجه شود. هدف از ارزيابي كيفيت بصري منظر، تعيين و مشخص‌كردن شاخص‌ها و معيارهايي است كه از طريق آن‌ها بتوان مناظر را حفاظت، احيا يا بازسازي كرد. در واقع از اين طريق مي‌توان مناظري را كه از لحاظ زيبايي‌شناختي مناسب‌اند، حفظ و در صورت لزوم ترميم و احيا كرد. اين تحقيق قصد دارد با رويكرد برنامه‌ريزي و ارزيابي بصري به توصيه‌ راهبردها و راهكارهايي براي ارتقاي كيفيت بصري منظر پارك جنگلي دست‌كاشت ملت زاهدان دست يابد. بدين منظور با رويكرد ذهني به زيبايي‌شناسي منظر براي ارزيابي كيفيت بصري و ارتباط آن با جنبه‌هاي ادراكي منظر براساس ترجيحات استفاده‌كنندگان پرداخته شده است. براي تعيين معيار‌هايي كه استفاده‌كنندگان در ارزيابي زيبايي يا نازيبايي منظر مدنظر قرار مي‌دهند، ضمن انجام مصاحبه، از روش‌ طبقه‌بندي كيفيت بصري (Q-sort) استفاده شده است. در انتها، پيشنهادها و راهبردهايي به منظور ارتقا، ساماندهي و بهتركردن منظر محوطه اين پارك جنگلي ارايه شده است.

Urban forest parks due to having the required fields in order to establish a bond between human and nature are considered as one of the most important sources for citizens’ recreational needs. These parks provide joy, happiness, freedom and escape from everyday life, therefore, the main task for forest park planners and managers is to come up with solutions and strategies in order to protect and organize various sources and values of these parks. The park’s Landscape due to having great psychological and mental influence on its users, is also considered as an important source in the process of design .The aims for assessing visual quality of landscape are to define and determine certain criteria and factors that can be used for conservation, rehabilitation and renovation of landscapes as well as determining whether a landscape is aesthetically appropriate or not. In this research, it is tried to provide reasonable suggestions and strategies by using quality sort method and Visual quality approach in order to develop and extend visual qualities for the mentioned site and also to identify landscapes with unique characters. In order to determine criteria which users use to evaluate the quality of landscape, a questionnaire survey is conducted using the quality sort method in this research. Finally, suggestions, solutions and strategies are provided in order to promote, organize and improve the visual quality of Mellat forest park landscape.