نقش يك نقطه در قرايت كلمه و تاثير آن در سوق معناي شعر حافظ

The Role of Diacritical Point in Reading a Word and Its effect on Defining the Meaning of the Poems of Hafiz

بعضي كاتبان نسخه‌هاي خطي ديوان حافظ و ازآن‌جمله كاتبان سده نهم هجري در امر كتابت به سبب شتاب‌كاري يا بي‌اهميت‌دانستن نقطه درقالب كلمه، در قيد نقطه در جاي صحيح آن تسامح كرده‌اند يا آن را از قلم انداخته‌اند. براي مصحح ديوان حافظ به‌ويژه هنگام استناد به ضبط نسخه‌هاي خطي اين اشكال پيش مي‌آيد كه كلمه‌اي را كه فرضاً نقطه حرف اول آن ساقط است نه مي‌توان در رديف نسخه‌هايي منظور كرد كه در آن موضع يك فعل مثبت كتابت كرده‌اند و نه جز آن گروهي كه آن كلمه در آن نسخه‌ها معرف يك فعل منفي است. درضمنِ سه نمونه اي كه در اين مقاله مطرح شده است، مشخص مي‌شود كه مصححان ديوان حافظ نتوانسته‌اند با پذيرش معني و تفسيري معين از بعضي ابيات حافظ در كتابت آن كلمه محل اختلاف نيز به توافق برسند. مسيله انس و عادت با يك قرايت خاص يا جانبداري از متن يا يك چاپ ويژه، مانع از آن شده است كه چنين توافقي ايجاد شود.

Some of the scribes of manuscripts of the poems of Hafiz, including the scribes of the ninth century AH, due to their haste or because they thought little of the importance of diacritical points in the words, did not care for the right position of point in writing or even sometimes omitted it.For the editor of the poetry of Hafiz, especially in his reference toand use of the manuscripts, the problem is that when a word whose first letter, for example, has no pointhe can neither put the word among those manuscripts that take the word as a positive verb nor among those where the word is written as a negative verb.The three examples given in this article show that the editors of the poetry of Hafiz could not come to an agreement regarding the writing of the word in question on the basis of a certain meaningor interpretation of some of the verses of Hafiz. Indeed interest in one reading or following one editionhave made this agreement impossible.