اثر گياهان پوششي بر وزن خشك علف‌هاي هرز و عملكرد دانه گندم رقم چمران در شمال خوزستان

Effect of Cover Crops on Weeds Dry Matter and Grain Yield of Wheat cv. Chamran in North Khuzestan in Iran

به ‌منظور بررسي اثر گياهان پوششي بر وزن خشك علف‌هاي هرز و عملكرد دانه گندم رقم چمران آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 1389-1388 در مركز تحقيقات كشاورزي صفي‌آباد اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل گياهان پوششي: ماش، شبدر و آيش بودند كه يك فصل زراعي قبل از گندم كشت و در اواسط گلدهي در زمين برگردانده شدند و در فصل زراعي بعد كشت گندم انجام شد. تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه اثر تيمارهاي گياهان پوششي بر وزن خشك علف هاي‌هرز در سه مرحله ساقه‌دهي‌، ظهور سنبله و رسيدگي فيزيولوژيكي گندم و همچنين بر روي تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله و عملكرد دانه در سطح يك درصد معني‌دار بود. ‌بطور كلي نتايج نشان داد كه گياه پوششي ماش ضمن كنترل موثر وزن خشك علف‌هاي هرز در زراعت گندم باعث افزايش تعداد سنبله (148 سنبله در مترمربع)، افزايش تعداد دانه در سنبله به (8 دانه در سنبله) و در نهايت موجب افزايش عملكرد دانه گندم (341/1 تن در هكتار) نسبت به تيمار آيش شد. بنابراين مي‌توان استفاده از گياه پوششي ماش را به ‌عنوان يك عامل موثر در مديريت زراعي گندم براي مديريت علف‌هاي هرز و افزايش عملكرد دانه گندم رقم چمران در نظر گرفت.

To study the effect of cover crops on weeds dry matter and grain yield of wheat cv. Chamran, a field experiment was carried out at the Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran, in 2009-2010 cropping season. The experimental design was randomized complete block with four replications. Cover crops included, mung bean, clover and fallow that were grown and practiced and returned in soil before wheat was planted. Results showed that the effect of cover crops was significant (P ? 0.01) on weeds dry matter in three stages of wheat; stem elongation, heading and physiological maturity. Cover crops also had significant (P. ? 0.01) effect on spike m-2, grain spike-1 and grain yield of wheat cv. Chamran. Results also indicated that mung bean controlled weeds more effectively and increased spike m-2 (by 148 spike m-2), grain spike-1 (by 8 grain spike-1) and grain yield (by 1.341 t ha-1) as compared with fallow treatment. Therefore, cover crops can be considered as an effective agronomic management practice for weeds control and increasing grain yield of wheat cv. Chamran in north Khuzestan.