بررسي روابط ژنتيكي بين ارقام ناشناخته و تجاري مركبات با استفاده از نشانگر ملكولي ISSR

Genetic analysis between unknown Citrus accessions and commercially important cultivars using ISSR marker

اطلاع از روابط فيلوژنتيك و تنوع ژنتيكي در مركبات جهت تشخيص روابط ژنتيكي، شناسايي ژرم‌پلاسم و ثبت ارقام جديد، امري مهم و ضروري مي‌باشد. در كلكسيون‌هاي مركبات كشور، تعدادي بيوتيپ‌ وجود دارد كه شناسايي آنها عمدتاً بر اساس صفات مرفولوژي بوده و تحقيقات ژنتيكي چنداني بر روي آنها انجام نشده است. با توجه به اينكه نشانگرهاي ملكولي مي‌توانند در تعيين روابط ژنتيكي مفيد باشند، در اين پژوهش جهت بررسي ميزان تنوع و قرابت ژنتيكي 55 ژنوتيپ مركبات شامل 43 ژنوتيپ ناشناخته بومي همراه با 12 رقم تجاري، از نشانگرهاي ISSR استفاده شد. در مجموع، تعداد 92 نوار چندشكل با ميانگين 2/9 نوار به ازا هر آغازگر شناسايي شد. درصد چندشكلي آغازگرها از مقدار 75 در آغازگر BDB(CA)7C تا 100 در آغازگر (AC)8YT متغير بود. بررسي دندروگرام حاصل از تجزيه خوشه‌اي به‌ روش UPGMA با ضريب تشابه جاكارد، ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي را به نه گروه (A، B، C، D، E، F، G، H و I) طبقه‌بندي كرد. ارقام پرتقال، نارنگي و 25 ژنوتيپ ناشناخته در گروه A، گريپ‌فروت و نه ژنوتيپ ناشناخته در گروه B، پوملو، دارابي و هفت ژنوتيپ ناشناخته در گروه C، نارنج و يك ژنوتيپ ناشناخته به ترتيب در گروه D و E با ضريب تشابه 54/0 نسبت به همديگر، بالنگ در گروه F، لمون اروكا در گروه G، يك ژنوتيپ ناشناخته به طور مستقل در گروه H و ليموشيرين و مكزيكن لايم در گروه I قرار گرفتند. تجزيه تنوع ژنتيكي و تعيين روابط خويشاوندي در مركبات، اطلاعات مفيدي را براي برنامه‌هاي بهنژادي، انتخاب و حفظ ارقام فراهم مي‌كند.

Understanding phylogenic relationships and genetic diversity in citrus is considered to be important in clarifying their genetic relationships, germplasm characterization and the registration of new varieties. There are some Citrus accessions in the country citrus collections which have been classified merely based on their morphological traits and much genetic research has not been done. Molecular markers would help to infer their relations with known cultivars. In the present research work, phylogenic relationships among 55 citrus genotypes including 43 unknown local genotypes and 12 commercially important citrus varieties were investigated through ISSR markers. In total, 10 ISSR primers produced 92 polymorphic bands with average of 9.2 bands per primer. Polymorphism percent of each primer varied from 75 in primer BDB(CA)7C to 100 in primer (AC)8YT. Genetic similarities among accessions were calculated according to Jaccard Similarity Index and used to construct a dendrogram based on the unweighted pair groups method arithmetic averages (UPGMA), which put the 55 samples into nine major groups i.e. (A, B, C, D, E, F, G, H and I). Orange, mandarin and 25 unknown genotypes into group A, grapefruit and 9 unknown genotypes into group B, Pummelo, Darabi and seven unknown genotypes into group C, sour orange and an unknown genotype into groups D & E, citron into group F, Eureka lemon into group G, an unknown genotype into group H and sweet lime and Mexican lime into group I were clustered. Genetic diversity and phylogenetic analysis in citrus, provide useful information for further breeding programs, collection, preservation and utilization.