ارزيابي تناسب عملكردي پارك هاي بانوان با استفاده از مدل AHP (نمونه موردي: كلانشهر تبريز)

Evaluation of Women’s Parks by AHP Model (Case study: Tabriz Metropolitan)

پاركها و فضاهاي سبز مختص بانوان، به عنوان يكي از مهم ترين مراكز خدمات رفاهي و تفريحي بوده است كه علاوه بر جنبه بهداشتي و رواني، در توسعه پايدار شهري و بهبود كيفيت زندگي بانوان از اهميت بالايي برخوردار است. هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي عملكرد پارك هاي بانوان شهر تبريز با توجه به معيارهاي كاربري اراضي ( كالبدي) و اجتماعي مي باشد. در اين راستا عملكرد پارك-هاي بانوان تبريز با استفاده از مدل AHP، از نظر معيارهاي كاربري اراضي شهري ( دسترسي، سازگاري، همجواري) و معيارهاي اجتماعي ( محرميت و نيازهاي بانوان) مورد ارزيابي قرارگرفت. بررسي شعاع دسترسي بيان كننده اين واقعيت است كه پارك هاي بانوان موجود تبريز تمام محدوده شهر را تحت پوشش قرار نمي دهند و نياز به مكانيابي و ايجاد پارك هاي بانوان جديد وجود دارد اما بررسي سازگاري پارك هاي بانوان با كاربري هاي همجوار حاكي از اين واقعيت است كه اين پارك ها از نظر سازگاري در وضعيت نسبتا مناسبي قرار دارند. در بررسي معيارهاي اجتماعي نيز مشخص شد كه از منظر كاربران اين پارك ها از نظر شاخص محرميت وضعيت مناسبي ندارند و از ساختما ن هاي مسكوني بلند مرتبه مجاور قابل مشاهده هستند. ولي بررسي شاخص نيازهاي بانوان نشان داد كه اين پارك ها در برآورده كردن نيازهاي مختلف بانوان (همانند كاهش وزن و تناسب اندام، احساس آرامش، افزايش كارايي، افزايش روحيه شادي و نشاط ،ايجاد و تقويت جمع هاي دوستانه، تقويت اعتماد به نفس، توانمند سازي) عملكرد مطلوبي داشته اند. در كل نتايج نشانگر آن است كه: بيشتر پاركهاي بانوان تبريز داراي تناسب عملكردي متوسط (6/66) مي باشند و 4/33 درصد داراي تناسب بسيار پايين مي باشند.

Women’s parks and green spaces are one of the important welfare and recreational centers. These parks play an important role in urban sustainable development and improvement of women’s quality of life in addition to meeting their health and mental needs. This research aims to evaluate the performance of women’s parks in Tabriz based on the land usage and social criteria. For doing so, women’s parks in Tabriz were investigated by AHP model based on urban land usage criteria (availability, compatibility, neighborhood, etc.) and social criteria (privatization and women needs). This investigation indicates that Tabriz women’s parks are not covered in all areas and construction of new women’s parks is necessary. Compatibility of these parks is located in relatively good condition from compatibility point of view and neighborhood usage. According to the social criteria, the users believe that these parks lack optimal privacy index and they are seen from surrounding tall buildings. The studies of the women needs showed that these parks have optimal performance in meeting women needs (weight loss, calmness, increase of efficiency and joyfulness, empowerment of friendly gatherings and self-esteem). In general, the results showed that most of the women’s parks in Tabriz have 66.6% medium functional fitness and % 33.4 low fitness indexes.