ترجيحات حسابرسان ايران از ارزيابي عوامل موثر بر ريسك ذاتي در سطح مانده حساب‌ها و صورت‌هاي مالي

The Auditorsʹ Preferences from Affecting Factors on Inherent Risk in the Account Remaining Sum Level and Financial Statements Level

ارزيابي دقيق ريسك ذاتي يكي از گام‌هاي مهم براي ارزيابي سطح ريسك حسابرسي توسط حسابرسان مستقل است كه موجب كاهش ريسك عدم شكست در حسابرسي و ارايه اظهار نظر حسابرسي درست در حسابرسي مبتني است. ارزيابي ريسك حسابرسي مي‌تواند بر برنامه‌ريزي حسابرسي، طرح‌ريزي راهبردهاي متعاقب حسابرسي و نتايج نهايي آن اثر بگذارد. استانداردهاي حسابرسي ارزيابي ريسك ذاتي را در دو سطح كلي صورت‌هاي مالي و در سطح جزيي‌تر مانده هر حساب پيشنهاد مي‌كنند. اما سوال اساسي اين است كه آيا از نظر حسابرسان اين دو طبقه هنگام ارزيابي ريسك ذاتي مستقل از هم هستند يا خير، زيرا اين ارتباط مستقيماً بر ارزيابي حسابرسان از ريسك ذاتي واحد تحت حسابرسي و در نهايت بر ارزيابي ريسك عدم كشف حسابرسي تاثير خواهد داشت. در اين راستا، اين تحقيق به بررسي رابطه بين طبقات ريسك ذاتي مي‌پردازد. نمونه تحقيق از حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران به‌طور تصادفي انتخاب و با استفاده از ابزار پرسشنامه اهميت هر يك از عوامل تاثيرگذار بر طبقات ريسك ذاتي مورد سنجش قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه رابطه مثبت معني‌داري بين عناصر تاثيرگذار بر طبقات ريسك ذاتي وجود دارد، هرچند اين رابطه نسبتاً ضعيف است ولي تفاوت معني‌داري بين عوامل موثر بر اين دو طبقه ريسك ذاتي از نظر حسابرسان وجود دارد. ضمناً در محيط حرفه‌اي حسابرسي ايران، حسابرسان ارزيابي سطح مانده حساب‌ها را به ارزيابي در سطح كليت صورت‌هاي مالي براي ارزيابي ريسك ذاتي ترجيح مي‌دهند. نتايج اين تحقيق مي‌تواند در تشخيص عوامل تاثيرگذار بر ريسك ذاتي در هر دو سطح و همينطور توجه به رابطه بين اين عوامل در محيط حسابرسي ايران به حسابرسان مستقل ياري رساند.

Precise inherent risk assessment is one of important steps for audit risk assessment level by independent auditors that causes to increasing detection risk in an audit and presenting correct audit opinion in risk based audit. The audit risk assessment can affect audit planning, audit strategies as well as final results. Auditing standards propose inherent risk assessment into two levels of overall financial statements and detailed way of account balances. However, the basic question is when assessing inherent risk, to auditors these two levels are independent or not? Since this relation influences directly on inherent risk assessment of auditee by auditors and finally it will affects detection risk assessment. In order to this, this research investigates the relationship of two levels of inherent risk. The statistical sample of the research consists of auditors of Iranian Association of Certified Public Accountants(IACPA) who were selected randomly and by questionnaire instrument researcher measured the significance of each affecting factor on the levels of inherent risk. Research results indicate that there is positive correlation between elements affecting on inherent levels. However, this correlation is rather weak, there is significant difference between affecting factors on these two levels of inherent risk from auditorsʹ view point. In the mean time, in Iranian professional environment, auditors prefer account remaining sum level to financial statements level for assessing inherent risk. The results can help independent auditors recognize affecting factors on inherent risk in both levels and pay attention to the relationship between these factors in Iranian audit environment.