كاركرد نظامي ايلات و عشاير در ايران

Military Function of Tribes and Clans In Iran

عشاير ايران در تحولات نظامي ايران نقشي موثر و تعيين كننده داشته‎اند. اين نقش تا دوره پهلوي كه با اعمال سياست‎هاي محدود كننده و با تشكيل ارتش نوين بسيار تغيير يافت، گستره وسيعي داشت و شخصيت‎هاي نظامي عمدتاً خاستگاه ايلي داشتند، در سازمان‎هاي نظامي بافت عشايري چشمگير بود، درفرآيند سياست‌گزاري‎ها هم براي خنثي كردن مخالفت‎ها و دشمني‎هاي طوايف و هم براي بهره‎گيري از توان‎هاي بالقوه تيره‎هايي تدابيري انديشيده مي‎شد و سياست‎هايي نظير كوچ و اسكان، ايل سازي و ايجاد تفرقه و حتي سركوب در باره آنان اعمال مي‎شد. سياست‎ها و رفتارهاي خشن پهلوي توان و ظرفيت‎هاي عشاير را نابود كرد و آمادگي‎ها و نقش نظامي آنها را هم به شدت كاهش داد. همچنين تحولاتي كه در طي نيم قرن اخير در بنيان‎هاي اقتصادي و اجتماعي ايران پديد آمد به تضعيف نقش عشاير انجاميد. اما با اين همه هنوز خصلت‎ها و روحيات جنگجويي و سلحشوري مردان عشاير، در اختيار داشتن موقعيت‎هاي جغرافيايي سوق الجيشي و استقرار بخشي از آنها در مناطق مرزي موجب شد كه در معادلات قدرت و در فرآيند بحران‎ها و تحولات سياسي ـ نظامي به حساب آيند، چنانچه در جريان فعل و انفعالات نظامي پس از انقلاب اسلامي سال 1357 هـ. ش هم مخالفان انقلاب و هم حاميان و رهبران نظام جديدالتاسيس پيرامون عشاير سرمايه‎گذاري‎هاي مادي و معنوي كردند كه طيف دوم موفق‎تر بودند و در ابتداي جنگ تحميلي هشت ساله نيروهاي عشايري ايران نقش قابل ملاحظه‎اي در متوقف كردن ارتش عراق داشتند و در خط مقدم نبرد، عشاير خوزستان، ايلام، كردستان جاي داشتند و عشاير مناطق ديگر به ويژه كهكيلويه و بوير احمد و ساير مناطق هم در تامين نيروي انساني جبهه‎ها و هم در تامين تداركات آن نقش فعالي داشتند كه در آن برهه هنوز سازمان‎هاي نظامي رسمي، آمادگي ايفاي نقش تمام عيار خود را نداشتند بسيار مغتنم و موثر بود.

Iranian tribes have had an influencial and effective role in military developments. This role was a broad and extensive one until the emergence of pahlavi destiny which altered their role by implementing restrictive policies and establishing the new regular Army structure. Many military flgures were of tribal origin. In the military structure, the tribe members had an outstanding presence. In the process policy making for tribes, purposeful attempts were made and intetnational measures were adopted both to neutrlized tribes opposition and enemity toward the established govrnment and to take advantage of their potential abilities and capacities. Such measures as forced migration settlement, tribe - building, dividening and even coercion was execised in line with the policy. The brutal and violent policies and treatments adopted by pahlavi regime with Iranian tribes spoiled their potentialities and capacities and decreased their military preparedness. Still, the development which took place in social and economic infrastructue of Iranʹs society during the recent half century, also undemined and diminished Iranian tribesʹ role. However, even now, the spirits and characteristics like combativeness and fighting of tribemen, settlement in geographical strategic areas and establishment of some tribes in border areas have caused them to be taken into consideration in power equation and in the process of developments and political and military events. In the process of military development took place after Islamic Revolution in 1357 (1979) both enemies and supporters and leaders of the newly - established government put both spritual and material investment on attracting the tribes.