بررسي الگوي انتقال مكاني قيمت زعفران در استان هاي ايران

A Survay of Spatial Price Transmission of IRAN Saffron

پژوهش درباره نحوه ي انتقال قيمت از موضوعاتي است كه در حوزه ي اقتصاد كشاورزي به طور جدي مورد توجه قرار گرفته است. تجزيه و تحليل انتقال مكاني قيمت به طوركلي به دنبال نشان دادن همگرايي ميان بازارهاي محلي و بررسي عملكرد اين بازارها است. انتقال مكاني قيمت اغلب با هدف بررسي درجه ي همگرايي بازارها، كاهش نقص هاي عملكردي بازار و تلاش در جهت كاهش هزينه هاي مبادله مورد مطالعه قرار مي گيرند. به دليل اهميت زعفران به عنوان يكي از اقلام مهم صادرات غيرنفتي، تجمع توليدكنندگان اين محصول در استان خراسان و پراكندگي مصرف-كنندگان اين محصول در ساير استان هاي ايران، هدف اصلي اين مطالعه بررسي انتقال مكاني قيمت زعفران از استان خراسان به ساير استان هاي ايران است. در مطالعه ي حاضر، با استفاده از آمار ماهانه ي قيمت خرده فروشي زعفران در سال هاي 1390-1385 و با استفاده از الگوي تصحيح خطاي آستانه اي، چگونگي انتقال مكاني قيمت بين استان خراسان و ساير استان هاي كشور مورد آزمون قرار گرفت. نتايج نشان دهنده ي آن است كه در اكثر استان هاي مورد بررسي عدم تقارن مثبت قيمت ها وجود دارد كه به نفع عوامل بازاريابي و به ضرر مصرف كنندگان مي باشد. تلاش در جهت ايجاد شرايط مساعد براي خريد محصول از توليدكننده و پر رنگ كردن نقش بازارهاي بورس و بازارهاي آتي زعفران و به وجود آوردن تشكل هاي توليدكنندگان در قالب اتحاديه يا تعاوني هاي توليد زعفران براي افزايش قدرت چانه زني آنها و در نهايت كم كردن نقش واسطه ها در بازار ضروري به نظر مي رسد. طبقه بندي JEL: Q12, C59

Research on asymmetric price transmission is the topics that have been discussed in term of agricultural economy seriously. Analysis of price spatial relationships are generally looking to show convergence between local markets and reviewing the performance of these markets. Price spatial transmission is interpreted to assess the degree of convergence of markets and reduce functional impairment of markets and effort to reduce transaction costs. Because of the importance of saffron as one of the major items of non oil exports, aggregation of producers of this crop in Khorasan province, and distribution of consumer of this product in other provinces of Iran, the main objective of this study is to investigate the spatial transmission of saffron price in provinces of country. In the present study, by using the monthly retail price of saffron in the years 1385-1390 and by using threshold error correction model, price spatial transmission patterns between Khorasan province and other provinces in the country are estimated. studied provinces, there is positive price asymmetry. price transmission coefficients show that in the short term, price reducing at the retail level are transmitted faster to other markets than price increasing, and in long term, any deviation from the long-term equilibrium relation is moderated and markets are converge. . Efforts to create favorable conditions for buying the product from the manufacturer, and highlighting the role of stock markets and futures markets of saffron and the creation of producersʹ organizations or cooperatives of saffron production in the EU to increase their bargaining power and finally lowering the role of brokers in the market seems to be necessary.