تاثير كاربرد ورمي‌كمپوست و كود بيولوژيك فسفره بر كمّيت و كيفيت اسانس گياه دارويي انيسون (Pimpinella anisum L.)

Effects of vermicompost and phosphatic biofertilizer application on quantity and quality of essential oil in anise (Pimpinella anisum L.)

به‌منظور بررسي اثر كودهاي بيولوژيك بر كمّيت و كيفيت اسانس گياه دارويي انيسون (Pimpinella anisum L.)، شامل ميزان اسانس و ميزان آنتول، گاما-هيماكالن و استراگول در اسانس، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل دو عامله با استفاده از عوامل ورمي‌كمپوست (0، 5 و 10 تن در هكتار) و كود بيولوژيك فسفره (عدم تلقيح، تلقيح با بذر و تلقيح با بذر + محلول‌پاشي بر روي خاك در مرحله ساقه رفتن) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با نه تيمار و سه تكرار در ايستگاه تحقيقات همند دماوند وابسته به موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور در سال زراعي 1388-1387 مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه بيشترين ميزان اسانس در دانه (21/4%) در مصرف 10 تن ورمي‌كمپوست حاصل شده و بيشترين ميزان آنتول در اسانس (14/94%) و كمترين ميزان گاما-هيماچالن (47/2%) و استراگول (10/1%) در اسانس با مصرف 5 تن ورمي‌كمپوست حاصل گرديد. كود بيولوژيك فسفره نيز داراي تاثير معني‌داري بر روي صفات مورد بررسي بود، به‌طوري كه بيشترين ميزان اسانس در دانه (97/3%) و ميزان آنتول در اسانس (60/94%) و نيز كمترين ميزان گاما-هيماچالن (12/2%) و استراگول (95/0%) در اسانس با دو بار مصرف كود بيولوژيك فسفره بدست آمد. همچنين اثرهاي متقابل در بين عامل‌ها بر روي ميزان گاما-هيماچالن و استراگول در اسانس معني‌دار گرديد، به‌طوري كه كمترين ميزان گاما-هيماكالن (93/1%) و استراگول (97/0%) در اسانس در تيمار 5 تن ورمي‌كمپوست و دو بار مصرف كود بيولوژيك فسفره حاصل شد.

To study the effects of vermicompost and biofertilizer on quantity and quality (anethole, gama-himachalene and estragole content) of essential oil in anise (Pimpinella anisum L.), an experiment was conducted at Homand Research Station in Damavand, Iran in 2009. The factors were vermicompost (0, 5, 10 t/ha) and phosphatic biofertilizer (non-inoculated, inoculated seed and inoculated seed + spraying on soil in stem elongation stage). The experimental design was factorial based on randomized complete blocks design with nine treatments and three replications. According to the results, the highest essential oil content in seed and the maximum anethole content in essential oil were obtained at 10 t/ha and 5 t/ha vermicompost treatment, respectively. Also, the lowest gama-himachalene content and estragole content in essential oil was obtained at 5 t/ha vermicompost treatment. Phosphatic biofertilizer also showed significant effects on the mentioned characters, as the highest essential oil content in seed and anethole content in essential oil and the minimum gama-himachalene content and estragole content in essential oil were obtained in two times application of phosphatic biofertilizer. The intractions effect of biofertilizer and vermicompost on gama-himachalene content and estragole content in essential oil were significant, as the lowest gama-himachalene content and estragole content in essential oil were obtained at treatment of 5 t/ha vermicompost and two times application of phosphatic biofertilizer.