كليدواژه :
كانسپچوال‌آرت , نقد , ويكتور برگن , استتيك , پايان نظريه‌پردازي هنر
چكيده فارسي :
ويكتور برگن، هنرمند و عكاس انگليسي، متاثر از فيلسوفان و نظريه‌پردازاني چون كارل ماركس ، زيگموند فرويد ، ژاك دريدا ، ميشل فوكو ، رولان بارت و ژاك لاكان ، در زمينه كانسپچوال‌آرت، نقد و نظريه‌پردازي هنر از شهرتي به‌سزا برخوردار است. او به مناسبت برپايي نمايشگاهي از آثارش در انستيتوي هنرهاي معاصر و گالري كِتلزيارد در كمبريج (1984م)، هم‌چنين انتشار كتابي (مجموعه مقالات) با عنوان پايان نظريه‌پردازي هنر در 1986م كانديد جايزه ترنر شد. او در اين كتاب «پايان نظريه‌پردازي هنر» را در برابر ديگر نظريه‌ها در حوزه «پايان هنر» ارايه مي‌كند كه مهم‌ترين‌شان نظريه آرتور دانتو است. علاوه بر اين، مجموعه مقالاتي شامل نوشته‌ها، گفتگوها، نشست‌هاي علمي و تعدادي از نظريه‌هاي هنري او كه به ترتيب زماني مرتب شده‌اند، در كتابي به نام متن‌هاي موازي نيز در سال‌هاي اخير به چاپ رسيده است.
به نظر برگن، نظريه‌پردازي هنر كه با شكل‌گيري نظام به‌هم‌پيوسته تاريخ هنر، استتيك و نقد در عصر روشنگري آغاز شد، در مدرنيسم متاخر به اوج خود رسيد و در دوره معاصر پايان يافته است. بدين ترتيب، به‌رغم چنين نظريه‌اي، او خود به نوعي نظريه‌پردازي و نقد هنر دست مي‌زند، زيرا هر نوع بحث نظري در باب هنر ماهيتاً از خصلت نظريه‌پردازي برخوردار است. از اين رو، مي‌توان نظريه او را نوعي تناقض‌نما به شمار آورد، زيرا او خود هنرمندي است كه به نقد و نظريه‌پردازي هنر هم مبادرت مي‌ورزد. روشن است كه هرگاه اثر هنري مورد بحث قرار گيرد، خواه‌ناخواه به بوته نقد و نظر نيز گذاشته مي‌شود.
مقاله حاضر مروري است بر ديدگاه‌‌هاي او كه از منظر روانشناسي فرويدي در حوزه كانسپچوال‌آرت به هنر مي‌پردازد و شخصيت هنرمند را برآمده از ساختار طبيعي روان انسان در فرايند شكل‌گيري و رشد اجتماعي مي‌بيند. برگن نه تنها نظريه‌پردازي هنر را در نظام به‌هم‌پيوسته تاريخ هنر، نقد و استتيك بيان مي‌كند كه هم‌چنين هنر را در چرخه‌اي از سياست و اقتصاد قرار مي‌دهد. بدين ترتيب، آثار هنري نيز چيزي جز برساخته اين نظام به‌هم‌پيوسته نيستند. به نظر او آثار كانسپچوال خود بيانگر نظريه‌‌اند و به عبارتي ساده‌تر، اينك هنر خود به نظريه و نقد تبديل شده است و بنابراين، نظريه‌پردازي هنر به شكل نظري به پايان رسيده است و در قالب آثار هنري ارايه مي‌شود. مي‌توان افزود كه عالم هنر را بيش از اين نيازي به وجود دو طبقه منتقدان و نظريه‌پردازان نيست!
چكيده لاتين :
Victor Burgin is a famous British artist, renowned for his photographs and theories on art. Introducing his prominent theory through collected essays in a book titled The End of Art Theory; he was nominated for the Turner Prize in 1986, in addition to exhibiting his works in Institute of Contemporary Arts and Kettleʹs Yard Gallery in Cambridge (1984). In this book, he exposes "the end of art theory" contrary to other theories with similar subject; the most renowned one belongs to Arthur Danto. Influenced by such thinkers as Karl Marx, Sigmund Freud, Jacques Derrida, Michel Foucault, Roland Barthes, and Jacques Lacan, Burgin’s writings mainly cover the fields of conceptual art, criticism, and art theory. His recent book, Parallel Texts is a collection of his essays, interviews and theoretical writings. According to Burgin, “art theory”, understood as those interdependent forms of art history, aesthetics and criticism which began during the Enlightenment and culminated in the recent period of “high modernism” is now at the end. Nonetheless, since every theoretical argument about art may be considered essentially a kind of theory, it seems paradoxical that Burgin as an artist simultaneously is theorizing about art and critic. No need to say that applying a kind of theory in deliberating about an artwork is inevitable. This article discusses the Burgin’s idea on conceptual art which is predicated upon Freudian psychology and is mostly focused on artist’s character as the fruit of natural structure of human psyche through a social process. He not only expresses the art theory in a continuum of art history, criticism and aesthetics but also defines it in the cycle of economy and politics. From his point of view, artwork is nothing but the product of this interwoven system. For him, a conceptual artwork is theoretically expressive. In other words, nowadays the art has transferred into theory and criticism; it follows that art theory has reached to an end and now it is declared through artworks. To conclude, the author would argue that in the world of art today, there is no need to separate professions as artists, critics and theorists anymore since all of them are compacted in one: an artist own self!
