بررسي تاثير برش‌هاي تك‌گزيني بر كميت و كيفيت خشكه‌دارها در جنگل‌هاي شمال ايران (مطالعه موردي: سري يك حوزه آبخيز ناو اسالم)

Investigation of effects of selection method on quantity and quality of snags in Northern forests of Iran (Case study: Nav Asalem watershed, District 1)

خشكه‌دارها از اجزا اصلي اكوسيستم‌هاي جنگلي بوده و نقش مهمي در پايداري آنها دارند. در اين تحقيق تاثير برش‌هاي تك‌گزيني بر كميت (تعداد، قطر، ارتفاع و حجم) و كيفيت (گونه، شدت پوسيدگي، تعداد و موقعيت حفره) خشكه‌دارهاي سرپا در سري يك جنگل ناو اسالم گيلان مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور دو پارسل بهره‌برداري شده و بهره‌برداري نشده انتخاب و داده‌ها از طريق طرح نمونه‌برداري منظم تصادفي جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد اندازه (قطر، ارتفاع و حجم) و فراواني (تعداد و حجم درهكتار) خشكه‌دارها در پارسل بهره‌برداري شده نسبت به پارسل بهره‌برداري نشده كم‌تر است (01/0 > P). نسبت حجم خشكه‌دارها به حجم سرپاي توده در پارسل‌هاي بهره‌برداري شده و نشده به ترتيب حدود 23/0±31/1 و 16/1±1/4 درصد برآورد شد (01/0 > P). خشكه‌دارها در پارسل بهره‌برداري نشده از تعداد گونه‌، شدت پوسيدگي و تعداد حفره‌هاي بيش‌تري تشكيل شده بودند. حفره‌هاي تنه خشكه‌دارها در پارسل بهره‌برداري شده در ارتفاع بالاتري از سطح زمين نسبت به پارسل بهره‌برداري نشده ايجاد شده بودند. افزايش طول دوره‌ بهره‌برداري و باقي گذاشتن تعداد بيش‌تري از درختان قطور و از گونه‌هاي مختلف در افزايش تنوع زيستي و پايداري اين جنگل‌ها موثر خواهد بود.

Snags are the main component of forest ecosystems and have important role in sustainability of natural forests. In this research effect of selection method on quantity (number, diameter, height and volume) and quality (species, decay intensity, number and position of cavities) of snags (standing dead trees) were studied in district 1 from Nav Asalem forest in Guilan province. For this reason two parcels (logged and unlogged) were selected and systematic sampling design was used to collection of data. The results showed the size (diameter, height and volume) and frequency (number and volume per hectare) of snags in the logged parcel were lower than unlogged parcel (P < 0.01). Ratio of snags volume to stand volume in logged and unlogged parcels were 1.31±0.23 and 4.1±1.16 percent (P < 0.01). The snags were compounded more number of species, decay intensity and number of cavities in logged parcel. The height of cavities from ground level was higher in logged parcel than unlogged parcel. Increasing rotation length and remaining different species of live large trees can be positive influence on biodiversity and sustainability in these forests.