بررسي عوامل موثر بر ميزان تمايل بهره برداران جهت انعقاد قرارداد اجراي طرحهاي مرتعداري از ديدگاه كارشناسان (مطالعه موردي مراتع شهرستان بجنورد)

The survey on factors affecting on tendency rate of rangeland users for contribution to rangeland management projects from point of views of experts (case study: Bojnurd region)

ضعف همكاري و عدم تمايل بهره برداران در بعضي از سامان هاي عرفي جهت انعقاد قراداد در اجراي طرح هاي مرتعداري يكي از چالش هاي اساسي بوده كه توجه كارشناسان را در بخش مديريت مرتع به خود معطوف نموده است. هدف اين مطالعه بررسي عوامل موثر بر ميزان تمايل بهره برداران جهت انعقاد قرار داد اجراي طرح هاي مرتعداري است. در اين مطالعه عواملي مانند وضعيت كيفي و شرايط سامانهاي عرفي، ميزان همكاري بهره برداران در تهيه و تدوين طرح هاي مرتعداري، تعداد بهره برداران در سامان هاي عرفي، نوع بهره برداري و وضعيت اقتصادي بهره برداران در سامان هاي عرفي از ديدگاه كارشناسان مورد بررسي قرار گرفت. اساس روش نمونه گيري تصادفي ساده بوده است و تعداد 31 نمونه با استفاده از فرم كوكران تعيين گرديد. ابزار تحقيق پرسشنامه بوده و اطلاعات پرسشنامه هاي جمع آوري شده پس از كدبندي با استفاده از نرم افزار SPSS16، آماره كاي اسكوآر و ضريب همبستگي اسپيرمن مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد از ديدگاه كارشناسان بين عواملي مانند وضعيت اقتصادي بهره‌برداران، تعداد بهره بردار، وضعيت كيفي و شرايط طبيعي مراتع و ميزان همكاري بهره برداران در زمان تهيه و تدوين طرح هاي مرتعداري با ميزان تمايل بهره برداران جهت انعقاد قرار داد اجراي طرح هاي مرتعداري رابطه معني داري وجود دارد. ولي بين نوع بهره‌برداري با ميزان تمايل بهره بردارانجهت انعقاد قرار داد اجراي طرح هاي مرتعداري رابطه معني داري وجود ندارد. دلايل آن را مي توان استفاده گروهي و بر‌خورداري از نوع حقوق عرفي يكسان در اكثر محدوده هاي عرفي منطقه تحقيق دانست. توصيه مي شود كارشناسان براي افزايش تمايل بهره برداران جهت انعقاد قرار داد اجراي طرح هاي مرتعداري اقداماتي را در سامان هاي عرفي كه بستر اجتماعي پايدارتر، شرايط اقتصادي بالاتر، تعداد كمتر و وضعيت كيفي مراتع بهتري دارند بعمل آورند.

Weak Cooperation and Unwillingness of users in rangeland projects is one of the basic challenges that have attracted the attention of the experts. The study aimed to examine factors affecting the willingness of rangelands beneficiaries to contract projects to Range Management. In this study, factors such as quality and condition of the conventional systems, the cooperation between operators in preparing rangeland plans, the number of rangeland users in the customary order, types of exploitation and economical Conditions of operators in conventional systems, order to experts view were examined.The base of sampling method was simple random and the number of 31 samples were determined using Cochran form. Research tools was a questionnaire and survey data collected after codinganalyzed using software spss16, K square statistic and Spearman correlation coefficient. Results showed that according to the expertsʹ view, between factors such as economical condition of rangelands users, quality and condition of natural rangelands, and co-operators in range management preparing plans for rangelands users to contract with the range management projects, there was a significant relationship. But there was no significant relationship between the kind of exploitation of beneficiaries and willing to contract for range management, there was no significant relationship and were independent. Reasons that can be expression were rangelands used in a group and enjoyment the same kind of common rights in most common areas of research. It recommend that experts, in order to increasing tendency for beneficiaries to contract projects do the actions in customary order that the context of sustainable social and economical conditions is higher, the number of beneficiaries is low and qualitative condition of rangelands are better.