بررسي رابطه بين اهداف پيشرفت و عملكرد تحصيلي در دانش‌آموزان مدارس تيزهوشان و مدارس عادي: نقش ميانجي‌گرايانه سبك‌هاي تفكر

The relationship between achievement goals and academic performance through the mediation of thinking styles among gifted and ordinary students

هدف پژوهش حاضر، بررسي رابطه بين اهداف پيشرفت و عملكرد تحصيلي با توجه به نقش واسطه‌اي سبك‌هاي تفكر نوع اول، در ميان دانش‌آموزان تيز هوش و عادي به روش مدل‌يابي معادلات ساختاري بود. جامعه مورد مطالعه دانش‌آموزان تيز هوش و عادي سال سوم دبيرستان، ناحيه 1 شهر اورميه بود. بدين منظور 200 دانش‌آموز از مدارس عادي، و 150 دانش‌آموز از مدارس تيزهوشان به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي مرحله‌اي انتخاب شدند؛ و به پرسشنامه اهداف پيشرفت ميگلي و همكاران (2000) و پرسشنامه سبك‌هاي تفكر استرنبرگ و واگنر (1992) پاسخ دادند. نتايج پژوهش نشان داد كه سبك تفكر نوع اول نقش ميانجي را در رابطه بين اهداف پيشرفت و عملكرد تحصيلي دارد (p=0.001). نتايج مقايسه گروهي نشان داد كه اثر اهداف تبحري بر سبك تفكر نوع اول در تيزهوشان بيشتر از عادي (p=0.001) و اثر اهداف عملكرد- اجتناب در عادي بيشتر از تيزهوشان بود (p=0.05)، درحالي كه اثر اهداف عملكرد- رويكرد بر سبك تفكر نوع اول در هر دو گروه تفاوت معناداري با هم نداشت. شاخص‌هاي برازش مدل (90/0CFI=، 08/0RMSEA=، 98/0=GFI تيزهوشان و90/0= GFIعادي) نشان داد كه مدل پژوهش از برازش خوبي برخوردار است.

Using the structural equation modeling method, this study aimed at exploring the relationships between achievement goals and academic performance through the mediation of the first type of thinking styles among gifted and ordinary students. Study populations were gifted and ordinary junior year high school students of Urmia City. 200 ordinary and 150 gifted Students were selected through stratified sampling method. They replied to the Thinking styles Questionnaire (Sternberg & Wagner, 1992) and the Achievement Goals Questionnaire (Midgely, et.al, 2000). The research findings revealed that the first type thinking style has a mediational role in the relationship between achievement goals and academic performance (p=0.001). The finding of group comparison showed that the effect mastery goals on first type thinking style among gifted students was greater than in ordinary students (p=0.001) and the effect of avoidance-approach goals among ordinary students was greater (p=0.05), while the effect of performance- approach goals on first type thinking style was not significant among groups. Tested model goodness of fit indexes showed that the research model was fitted with data (CFI=0.90, RMSEA=0.08, GFI (gifted) = 0.98, GFI (ordinary) = 0.90).