معرفي متدلوژي تعيين كالاهاي خاص بخش كشاورزي ايران

دستيابي به سهم بيشتر از تجارت جهاني و حضور در بازار ساير كشورها ملازمات خاصي دارد كه يكي از مهمترين آنها عضويت در موافقت‌نامه‌هاي تجاري در سطوح مختلف (جهاني، منطقه‌اي و دوجانبه) است. در جريان مذاكرات به منظور برقراري تسهيلات تجاري، هركشور بنا به دلايل اقتصادي (اشتغال زايي، درآمدزايي و ...)، تجاري، سياسي و اجتماعي به دنبال حذف يكسري از كالاها از دامنه شمول موافقت‌نامه و يا واگذاري حداقل امتياز است. اين كالاها در عرف مذاكرات تجاري تحت عنوان كالاهاي حساس و خاص شناسايي مي‌شوند. شناسايي و گنجاندن مفاد مربوط به كالاهاي حساس و خاص نياز به مبناي علمي و قابل دفاع در چارچوب مذاكرات تجاري دارد. هدف اين مطالعه تعيين متدولوژي براي فهرست نمودن كالاهاي خاص بخش كشاورزي» بوده است. زيرا بررسي‌ها نشان داد كه در ايران هيچ ضابطه مشخصي براي تعيين كالاهاي خاص كشاورزي وجود ندارد. براي تحقق اين هدف متدولوژي‌هاي موجود در ارتباط با تعيين فهرست كالاهاي خاص كه توسط نهادهاي مرتبط بين‌المللي معرفي شده‌اند، مورد شناسايي قرار گرفت تا متدولوژي مناسب براي ايران تعيين گردد. بررسي متدولوژي‌هاي موجود در سطح بين‌الملل آشكار كرد كه براي تعيين كالاهاي خاص كشاورزي سه معيار امنيت‌غذايي، امنيت‌معيشتي و توسعه‌روستايي مي‌بايست مبنا قرار گرفته و بر اساس اين سه معيار شاخص‌هايي تعيين گردند كه بتوانند كالاهاي خاص بخش كشاورزي را تعيين نمايند. بنابراين، اين مطالعه با هدف افزايش درك موضوع محصولات خاص، به طور اخص به تعيين محصولات خاص ايران با استفاده از برخي شاخص‌هاي ارايه شده در سطح بين‌المللي مي‌پردازد. نتايج نشان مي‌دهد كه 35 محصول كشاورزي در ايران برابر با 58 رديف تعرفه شش رقمي آسيب‌پذيرترين محصولات كشاورزي از نقطه نظر امينت غذايي، امنيت ‌معيشتي و توسعه روستايي در جريان آزادسازي تجاري مي‌باشند