سوگند در دعاوي بين‌الادياني و بين‌المللي در فقه اماميه و حقوق ايران

Oath in international and interreligious litigations from the viewpointof Shiʹʹite jurisprudence and the law of Iran

سوگند يكي از ادله دعواست كه علي القاعده در تمام نظام هاي حقوقي پذيرفته شده است. بديهي است هر نظام حقوقي براي اعتبار، تاثير و نفوذ سوگند ممكن است شرايط ويژه اي را مورد توجه قرار دهد كه عمده اين شرايط متناسب با ارزش هاي حاكم بر آن جامعه است. از آنجا كه در جامعه ايراني عنصر دين و توحيد اصلي ترين ارزش حاكم بر جامعه است، قانونگذار نيز با تاكيد بر حفظ اين ارزش صرفا سوگند با لفظ جلاله را معتبر اعلام كرده است. تاكيد بر لزوم اين شرط در دعاوي مسلمانان ايراني با يكديگر، آنجا كه يادكننده سوگند ايراني و مسلمان باشد كاملا منطقي است و هيچگونه پرسش و مشكلي پديد نمي آورد. اما تاكيد بر لزوم اين شرط در دعاوي غيرمسلمانان ايراني و بيگانگان به ويژه بيگانگان غير مسلمان پرسش آفرين است، پرسشي كه قانون ايران به صراحت به آن نپرداخته است. پس بايد به استناد اصل يكصد و شصت و هفتم قانون اساسي پاسخ پرسش را از فقه و شريعت اسلامي جستجو كرد. مقاله حاضر با مطالعه

Oath as one of the evidences to prove claim has been normally accepted in all legal systems. Obviously, every judicial system to maintain the creditability, influence and power of oath may consider special requirements which are mainly consistent with prevailing values of that society. Since monotheism and religion are core values of Iranʹs society, the legislator with stressing on these values has only taken the oath in Allahʹs name valid. Emphasizing on the necessity of this requirement in legal disputes between Iranian Muslims with non-Iranian ones, as noted Iranian and Muslim oath, is entirely reasonable and does not arise any problem or question. But the emphasis on the necessity of this requirement in cases of non-Muslim Iranians and foreigners especially non-Muslim foreigners poses a question which Iranʹs law has not explicitly dealt with. So according to article 167 of Iranian constitution the answer must be sought in Islamic jurisprudence and Sharia. The present paper has attempted to find out the answer to this question with investigation of the oath in international and interfaith legal claims from the viewpoint of Islamic jurisprudence.