مطالعه‌ي عوامل موثر بر زمان پذيرش هموارسازي ليزري زمين در استان فارس

Investigating factors affecting acceptance time for laser land leveling in Fars province

دادن راه‌كارهايي براي افزايش كارآيي آب مصرفي از سياست‌هاي مهم در بخش كشاورزي است. از جمله‌ي اين راه‌كارها مي‌توان به استفاده از هموارسازي (تسطيح) ليزري زمين اشاره كرد. در اين تحقيق ابتدا سعي شده است با استفاده از مدل تحليل بقا عوامل موثر بر تاخير در زمان پذيرش اين فن‌آوري در بخش مركزي شهرستان مرودشت بررسي، و سپس احتمال تغيير وضعيت كشاورزان از حالت عدم پذيرش به سوي پذيرش اين فن‌آوري تعيين گردد. براي جمع آوري داده هاي اقتصادي، تكنيكي و ديگر اطلاعات مورد نياز 240 كشاورز براي مصاحبه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه بندي شده انتخاب شدند. نتايج حاصل از مدل تحليل بقا نشان داد كه متغيرهاي سن، پيشينه‌ي كشاورزي، سطح آموزش‌ها، دوره ترويجي، زمين كشاورزي، درآمد خارج از كشتزار، اندازه‌ي خانوار، ناتواني مالي، در اختيار داشتن زمين با مساحت كم، نبود اطلاع و آگاهي از اين فن‌آوري و نداشتن اطمينان به كاربرد اين فن‌آوري و مزاياي آن اثر معني‌داري بر تاخير در پذيرش هموارسازي ليزري داشت. نتايج هم‌چونين نشان داد كه هر چه از نظر زماني جلوتر مي رويم، احتمال پذيرش اين فن‌آوري از سوي كشاورزان در حال افزايش است. به‌طوري كه در سال 1386 نزديك به 60% كشاورزان و براي سال بعد حدود 86% كشاورزان زمين‌هاي خود را هموارسازي كرده‌اند. با توجه به نتايج به دست آمده از اين تحقيق، توصيه مي‌شود در صورت ورود چونين فن‌آوري هايي به كشور ابتدا به شيوه‌ي اطلاع رساني درست و مناسب در مورد برتري‌هاي به‌كارگيري آن‌ها اعتماد كافي براي كشاورزان ايجاد شود، و سپس با دادن تسهيلات و ايجاد شرايط مناسب مالي، زمينه‌ي پذيرش آن‌ها فراهم شود، تا از اين راه بتوان كارآيي مصرف آب در كشتزار‌ها را افزايش داد.

Providing strategies to increase water efficiency is one of the vital policies in agricultural sector. In this study, survival analyzing model was applied first to investigate factors affecting duration of accepting laser land leveling in centre of Marvdasht city. Then, the likelihood of accepting this technology by farmers was determined. Required data were collected by questionnaire based interviews from classified random sample of 240 farmers. Based on the findings of the survival analyzing model, age, agricultural background, education, extension classes, land under cultivation of crops, off-farm incomes, family size, financial shortage, small size of available lands and, lack of information about this technology and its benefits, have significant effects on delay in accepting laser leveling technology. Moreover, the possibility of accepting this technology by farmers has increased over time. That is around %60 of the farmers utilized the technology in 2007 and %86 in 2008. Based on the results, it is recommended to well inform farmers about the respected benefits of such technologies before introducing them in order to create sufficient incentives, and to provide financial supports, to facilitate accepting the technologies and consequently to increase water use efficiency in farms.