شناسايي عوامل موثر بر پذيرش سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي با استفاده از تيوري رفتار برنامه‌ريزي‌ شده

Identifying the Factors Associated with Users’ Acceptance of the Online Tax Filing System Using Theory of Planned Behavior

يكي از خدمات دولت الكترونيك، تكميل و پرداخت الكترونيكي ماليات به وسيله موديان است كه سال‌هاي زيادي از اجراي آن در كشورهاي توسعه يافته مي‌گذرد و در ايران نيز با عنوان سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي در سال 1389 اجرا شد. در اين پژوهش، عوامل موثر بر پذيرش خدمات دولت الكترونيك توسط عموم مردم شناسايي مي‌شود. با استفاده از يك مدل نظري، بر پايه تيوري رفتار برنامه‌ريزي ‌شده، هدف‌هاي زير مورد نظر است: 1) شناسايي عوامل موثر بر پذيرش سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي؛ 2) بررسي رابطه علّي بين متغيرهاي پذيرش سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي؛ 3) تعيين ميزان اهميت هر يك از عوامل موثر براي هر دو گروه از استفاده‌كنندگان سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي و اشخاصي كه از اين سامانه استفاده نمي‌كنند؛ و 4) ارايه مدلي براي پذيرش سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي. به منظور جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه‌اي در بين موديان مالياتي، در اداره كل امور مالياتي استان فارس توزيع شد. با استفاده از روش آماري مدل تحليل مسير، نتايج نشان مي‌دهد كه عوامل موثر بر پذيرش سامانه دريافت الكترونيكي اظهارنامه‌هاي مالياتي عبارتند از: سودمندي درك‌ شده، سهولت استفاده درك‌ شده، تاثير اطرافيان و شرايط تسهيل‌كننده. در پايان، پيشنهادهايي نيز براي سياست‌گذاران دولتي، نهادهاي دولتي و افراد ايجادكننده سيستم‌هاي خدمات دولت الكترونيك ارايه شده است.

The online tax filling and payment is one of the e-government services that recognized as the Online Tax Filling System (OTFS) in Iran. In this research we identify the factors that determine the Public acceptance of the OTFS. By using a theoretical model based on the theory of planned behavior, this study aims at (1) recognizing the factors effects on the acceptance of the OTFS; (2) examining the causal relationships between the variables of acceptance behavior for the OTFS; (3) exploring the relative importance of each factor for both those who use the OTFS and those who do not; and (4) proposing a model for acceptance of the OTFS. Data was collected by means of questionnaire from Fars Tax Organization. Based on path analysis model, the results show that the main factors of users’ acceptance of the OTFS are perceived usefulness, ease of use, interpersonal influence and facilitating condition. Finally, the suggestions of these findings are presented to governmental policy makers, government agencies and system developers.