مقايسه دو روش آزمايشگاهي به منظور بررسي توزيع شكل هاي شيميايي آهن در برخي خاك هاي استان فارس

Comparison of Two Laboratory Methods for Investigation Distribution of Iron Chemical Forms in Some Soils of Fars Province

آهن يك عنصر غذايي ضروري گياه است. زيست فراهمي و تحرك فلزات در خاك ها، به توزيع آنها بين فازهاي محلول و جامد و بين اجزاي فاز جامد بستگي دارد. دو روش عصاره گيري دنباله اي سينگ و همكاران (1988) و اسپوزيتو و همكاران (1982)، به منظور بررسي توزيع شكل هاي مختلف آهن در 10 نمونه از خاك هاي آهكي استان فارس كه از لحاظ ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي متفاوت بودند مورد استفاده قرار گرفت. توزيع شكل‌هاي شيمايي آهن در خاك هاي استان فارس به ترتيب زير بودند: آهن تبادلي = آهن متصل به اكسيدهاي منگنز =ناچيز < آهن آلي ( سينگ1988) < ( آهن آلي ( اسپوزيتو 1982 < آهن كربناتي (سينگ1988) < آهن محلول در آب < آهن آمورف < آهن كربناتي(اسپوزيتو1982) < آهن كريستالي < تتمه(سينگ1988) آهن < آهن تتمه (اسپوزيتو1982) < آهن كل. همبستگي مثبت معني داري بين شكل ها ي شيميايي مختلف آهن با ويژگي هاي خاك و آهن قابل جذب ( قابل استخراج با DTPA) به دست آمد. آهن قابل جذب با شكل هاي آهن كربناتي، آلي و جذب شده ( روش اسپوزيتو و همكاران1982) هم بستگي مثبت معني دار نشان داد. برخي شكل هاي آهن، خود داراي هم بستگي معني داري بودند كه احتمالا بيانگر وجود يك رابطه پويا بين آن شكل ها در خاك مي باشد. همچنين نتايج اين مطالعه نشان داد كه در برخي از مراحل عصاره گيري، اشكالاتي از قبيل بدسوزي شعله دستگاه جذب اتمي وجود داشت.

Iron(Fe) is an essential plant nutrient. The bioavailability and mobility of metals in soils depend on distribution of these metals between solution and solid phases and among solid phase components. Two sequential extraction procedures ( Singh et al,1988 and Sposito et al,1982) were used to investigate the distribution of Fe chemical forms in 10 calcareous soils of Fars province varied in physico-chemical properties. Distribution of iron chemical forms in calcareous soils of Fars provinc were in the following order: FeEx = FeMnOSin = ND < FeOMSin < FeOMSpo < FeCaSin < FeSorSpo < AFeSin < FeCaSpo < CFeSin < FeReSin < FeReSpo, Chemical forms of Fe were significantly positively correlated with soil properties and DTPA extractable Fe. Absorbable iron (extracted with DTPA) showed significantly positive correlation with FeCa, FeOM and FeSor(Sposito et al,1982 proposed method). There were significant correlations between some chemical forms of Fe indicating the existence of a dynamic relationship between them in soils. Also, results showed that there were some problems as bad burning in flame of atomic absorption machine, in some soil extraction process.