بررسي شكل‌هاي معدني فسفر در اراضي كشاورزي و بكر اطراف ياسوج

Studying Inorganic Phosphorus Fractions in Cultivated and Virgin Fields around Yasouj

اين مطالعه به منظور بررسي تاثير كشاورزي بر تجمع و شكل‌هاي معدني فسفر در برخي از خاك هاي اطراف ياسوج صورت گرفت. ده جفت منطقه زراعي و بكر در مجاورت يكديگر انتخاب گرديد و از هر كاربري نمونه ي خاك مركب از عمق 30-0 سانتي متري در سه تكرار برداشت شد. شكل‌هاي معدني فسفر با عصاره‌گيري متوالي با بيكربنات سديم (NaHCO3-P)، استات آمونيوم (NH4OAC-P) و كلريد منيزيم (MgCl2-P)، فلوريد آمونيوم (NH4F-P)، هيدروكسيدسديم-كربنات سديم (HC-P)، سيترات-دي‌تيونيت-بيكربنات (CBD-P) و اسيد سولفوريك (H2SO4-P) تعيين شدند. تجزيه و تحليل آماري داده ها بصورت فاكتوريل جفت شده در قالب طرح كاملا تصادفي انجام شد. نتايج نشان داد كه كاربري كشاورزي تمام شكل‌هاي فسفر به جز HC-P را به‌صورت معني‌دار در سطح احتمال يك درصد افزايش داده است. در اراضي زراعي مجموع شكل‌هاي معدني فسفر 64 تا 318 ميلي‌گرم در كيلوگرم خاك بيشتر از اراضي بكر مجاور بود. ميانگين افزايش نسبي فسفر در شكل‌هاي مختلف به‌صورت NaHCO3-P 2/5 درصد، NH4OAC-P 8/18 درصد، MgCl2-P 4/8 درصد، NH4F-P 2/12 درصد، HC-P 22/0 درصد، CBD-P 1/15 درصد و H2SO4-P 4/39 درصد بود. نتايج بيانگر مصرف زياد و انباشت فسفر در مناطق مورد مطالعه مي‌باشد. همچنين نتايج نشان داد كه احتمال تبديل فسفر افزوده شده به شكل فسفات‌هاي كلسيم پايدار وجود دارد.

The present study was conducted to evaluate the effect of agriculture on phosphorus (P) accumulation and changes of inorganic P fractions in some soils around Yasouj. Ten pairs of agricultural and virgin fields adjacent to each other were selected and composite soil samples were taken of each land use in three replications from the depth of 0-30cm. After sample preparation, inorganic P fractions were determined by successive extraction with NaHCO3 (NaHCO3-P), NH4OAc (NH4OAc-P), MgCl2 (MgCl2-P), NH4F (NH4F-P), NaOH-Na2CO3 (HC-P), citrate-dithionite-bicarbonate (CBD-P), and H2SO4 (H2SO4-P). Statistical analysis was carried out based on paired factorial in a completely randomized design. Results showed that agricultural land use significantly increased all of the P fractions except HC-P at 1% level. Sum of the inorganic P fractions in agricultural fields were 64 to 318 mg kg-1 higher than those of virgin soils. Averages relative increases of various fractionsʹ were NaHCO3-P 5.2%, NH4OAc-P 18.8%, MgCl2-P 8.4%, NH4F-P 12.2%, HC-P 0.22%, CBD-P 15.1% and H2SO4-P 39.4%. Results indicated the high amount of P fertilizers application and accumulation in the region. In addition, results indicated that there was the probability of transformation of applied P to stable Ca-P compounds.