بررسي بافت‌شناسي برخي شاخص‌هاي توليدمثلي در گونه‌ي Dysidea fragilis، از شاخه‌ي اسفنج‌ها Porifera))

Histological Study of Reproduction Indices in Dysidea fragilis Species (phylum: Porifera)

اسفنج‌ها يكي از مهم‌ترين منابع در توليدات طبيعي دريا شناخته شده‌اند. بنابراين، مطالعه‌ي زيست‌شناختي توليد مثل در آنها به‌منظور محافظت و مديريت اين جانداران در بوم‌سامانه‌هاي آبي، امري ضروري است. با وجود گسترش دانش زيست‌شناسي، اطلاعات موجود در زمينه‌ي ساختمان داخلي زيستي و توليدمثل در اجتماعات اسفنج‌ها محدود است. اين مطالعه با هدف بررسي زيست‌شناختي در گونه‌اي از اسفنج‌ها با نام علمي Dysidea fragilis، در مدت زمان يك‌سال انجام شد. نمونه‌برداري توسط عمليات غواصي در عمق 12 متري از منطقه‌ي استقرار سازه‌هاي مصنوعي در سواحل بحركان واقع در شمال غربي خليج فارس صورت گرفت. نمونه‌ها در ابتدا در متانول 96% نگه‌داري و پس از جداسازي و شناسايي در الكل اتانول 70% قرار داده شدند. به‌منظور مطالعات بافت‌شناسي نيز برش‌هايي به ابعاد 3m1 از نمونه‌ها تهيه و نمونه‌ها وارد مرحله‌ي آب‌گيري شده و به تناوب از مراحل الكل و گزيلول عبور داده شدند. سپس توسط پارافين قالب‌گيري شدند و سپس توسط دستگاه ميكروتوم برش‌هايي به ضخامت 5 ميكرون از آن ها تهيه گرديد. در نهايت به‌منظور رنگ‌آميزي از روش هماتوكسيلين- فوشين استفاده شد. نتايج حاصل از مطالعات بافت‌شناسي بر روي گونه‌ي Dysidea fragilis نشان داد، كه دما به‌عنوان عامل مهم و موثر در توليدمثل افراد اين گونه محسوب مي‌شود. اسپرماتوسيست‌ها مشابه اووسيت‌ها در فصول سرد سال در اطراف اسپانگوسل (حفره‌ي كانال آب دراسفنج‌ها) شروع به شكل‌گيري كردند. رسيدگي كامل اوژنوس (تخمك) در اواخر فصل پاييز و حداكثر اندازه در آن ها به ابعادµm 11/8±24/18 و حداكثر اندازه در اسپرماتوسيست‌ها (سلول‌هاي اسپرم) در فصل پاييز به ابعاد µm11/5±47/8 و همچنين اندازه‌ي جنين µm05/0±302/75 ثبت گرديد.

Sponges are one of the most important resources in marine natural productions. Therefore, it is essential to study their reproductive biology for protection and management of these species in aquatic ecosystemes. Despite broad biological knowledge, the role of reproduction in the structuring and maintenance of sponge population is limited. For this purpose, we studied reproductive biology of sponge (Dysidea fragilis) over a year. Samples were collected by diving in artificial reefs (12M) in Bahrakan, located in Northwest of the Persian Gulf. The samples were fixed in methanol, rinsing in 70% ethanol and run through an alcohols and xylene sequence. Paraffin blocks were made and serial 5 ?m microtome sections were stained with H&P. The sea water temperature appears to play a fundamental role in the sponge reproductive process. The results showed that the onset and progression of reproduction in Dysidea fragilis coincided with water temperature and photoperiod. Synchronized, spermatocyties and Oogenesis were present in the spongocell. Oogenesis and spermatocyties occurred from least autumn and the maximum sizes over the sampling period were 18.24±8.11 and 8.47±5.11 ?m (mean±SE), respectively. Maximum size in emberyo was 75.302±0.05. As sponges are now recognized as one of the richest sources of marine natural productions, understanding the reproductive biology of them is essential for the effective management and conservation of the organisms population.