بررسي وضعيت كنترل متابوليك و عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو در شهرستان شاهرود

Evaluation of metabolic control and its related factors in

زمينه و هدف: نقش كنترل مطلوب بيماري ديابت در پيشگيري از عوارض ناشي از اين بيماري شناخته شده است. با توجه به اهميت شناسايي عوامل تاثيرگذار بر كنترل بيماري ديابت، اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت كنترل متابوليك و عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو مراجعه كننده به مركز ديابت شهرستان شاهرود انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه توصيفي- تحليلي حاضر در سال 1392 بر روي 156 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو مراجعه كننده به مركز ديابت شاهرود انجام شد. كنترل متابوليك بر اساس شاخص هموگلوبين C1A تعيين و سپس ارتباط آن با مشخصات فردي و عوامل مرتبط با بيماري بررسي شد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي آماري تي مستقل، آناليز واريانس يك طرفه و ضريب همبستگي پيرسون استفاده گرديد. يافته‌ها: ميانگين هموگلوبين C1A، 62/1± 14/8 به دست آمد و اكثر بيماران از كنترل متابوليك با سطح متوسط (10-7 درصد) برخوردار بودند. بين كنترل متابوليك با وضعيت تاهل، نوع زندگي، تحصيلات، شغل، درآمد، مصرف دخانيات و برنامه ورزشي ارتباط معني‌داري وجود داشت (001/0 > P). بين زمان تشخيص بيماري (01/0 = P)، عوارض همراه (001/0 > P) و نوع مصرف دارو (01/0 = P) نيز ارتباط معني‌داري بود، ولي بين كنترل متابوليك و جنس ارتباط معني‌داري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: با توجه به اين‌كه بيشتر بيماران از كنترل متابوليك مطلوبي برخوردار نبودند و با توجه به ارتباط عواملي مانند تاهل، نوع زندگي، دخانيات و ورزش با وضعيت كنترل متابوليك بيماران، به نظر مي‌رسد اجراي برنامه‌هاي آموزشي براي بيماران و همچنين تاثير خانواده‌ها در جهت حمايت از بيماران، امكان دستيابي به سطح مطلوب‌تري از كنترل متابوليك و در نتيجه كاهش عوارض و مشكلات بيماران مبتلا به ديابت وجود دارد.

Background and Objective: The role of desirable control of diabetes in preventing disease outcomes is well-known. Considering the importance of identificating the effective factors on control of diabetes, the present study was conducted to determine the importance of metabolic control and related factors in patients with type 2 diabetes mellitus attending in Shahroud city diabetes center, Iran. Materials and Method: This analytical-descriptive study was conducted on 156 patients with type 2 diabetes mellitus refered to Shahroud city diabetes center in 2013. Metabolic control was determined based on hemoglobin A1C and divided into three levels of poor, intermediate and appropriate controlled. Then, its relationship with individual characteristics and disease-related factors was evaluated. Data analysis was done via SPSS16 software using Pearson correlation coefficient, independent samples t and One-Way ANOVA tests. Results: Mean of hemoglobin A1C was 8.14 ± 1.62 and most of the patients had a moderate level of metabolic control (7-10%). There was a significant relationship between level of metabolic control and marital status (P < 0.001), lifestyle (P < 0.001), level of education (P < 0.001), jobs (P < 0.001), income (P < 0.001), smoking (P < 0.001), exercise (P < 0.001), the time of diagnosis (P = 0.010), associated complications (P < 0.001) and the type of drugs (P = 0.010). But there was no significant relationship between the level of metabolic control and sex (P = 0.110). Conclusion: Considering that most of the patients did not have optimum control and according to the relationships of factors such as marital status, lifestyle, smoking and exercise with metabolic control in these patients, it seems that the implementation of educational programs for patients and influence of families to support them, make achieving appropriate levels of metabolic control easier which results reduction of complications and problems of patients with type 2 diabetes mellitus.