نگره‌اي تطبيقي بر «مادري» در روان‌شناسي و ادبيات اديان

A Comparative Analysis of Mothering (In the Literature of Psychology and Religion)

از تجليات ارزشمند زن در جهان خلقت، نقش مادري است. مادري و زنانگي دو مفهومي است كه ميان آن‌ها رابطه پيچيده‌اي وجود دارد. هر‌چند مادري پايگاه اجتماعي است كه به آن بهاي زيادي داده مي‌شود و از زنان عمدتاً انتظار مي‌رود كه اين نقش را بپذيرند، اما عملكرد واقعي آن هنوز نامريي مانده است. در اين ميان، مذهب و روان‌شناسي حوزه‌هايي‌اند كه از دو زاويه تشبيه و تفاوت به جايگاه و نقش مادر در زندگي فرد پرداخته‌اند. مذهب، به‌مثابه نهادي كه فرد اعتقادات خود را بر مبناي آن سامان مي‌دهد، نقش تعيين‌كننده‌اي در نقطه عطف زن، در قالب مادري، داشته و نگرشي همراه با تكريم را ارايه مي‌كند؛ در‌ عين ‌حال، حيطه روان‌شناسي به‌مثابه علم كاربردي مطالعه رفتار و فرايندهاي ذهني نگرشي چالشي و اُبژه‌محور به حضور مادر در زندگي فرد دارد كه از طرفي، آن را موثر و از طرفي، مخل زندگي فرد و باعث اختلال شخصيتي وي مي‌داند. در اين مقاله، بر آنيم تا نگاهي تطبيقي بر مادري، در دو حوزه دين و روان‌شناسي داشته باشيم تا به نقاط تشبيه و تاكيد و تفاوت آن‌ها دست يازيم.

Mothering role is a valuable expression of women in the world. Mothering and femininity are two concepts; there is a complex relationship between them. Although mothering is a social estate with high value and mainly women are expected to accept this role, the real function of it still has remained invisible. Meanwhile, religions and psychology are the fields that have described mothering and its position in two distinct paradigms. Religion as an institution, that a person build his or her belief on it, has a determining role in turning point of women as mother and offers an approach with respect. Also psychology as an applied science that studies behaviors and mind processes has a challenging and object-oriented approach to the presence of mother in individual life, so can be both effective and destructive. This paper has tried to study mothering in a comparative way in psychology and religion to understand different and similar points.