تاثير آموزش همسالان بر رفتارهاي پيشگيري كننده از ايدز مبتني بر تيوري رفتار برنامه ريزي شده در دانش آموزان پسر سال دوم دبيرستانهاي شهر زاهدان در سال89

The effect of peer education on preventive behaviours from aids based on theory of planned behavior in high school second grade students in Zahedan-89

چكيده اهداف: شيوع بيماري ايدز به نحوي چشمگير در جهان در حال گسترش است. دانش آموزان دبيرستاني از آسيب پذير ترين گروههاي جمعيتي هستند كه بواسطه سن و رفتارهاي پرخطر در معرض ابتلابه ايدز قرار دارند. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير آموزش همسالان بر رفتارهاي پيشگيري كننده از ايدزمبتني برتيوري رفتار برنامه ريزي شده در دانش آموزان پسر دوم دبيرستان شهر زاهدان انجام شد. روش‌ها: در اين مطالعه نيمه تجربي 280دانش آموز پسر دوم دبيرستان به طور تصادفي انتخاب و به دو گروه كنترل و آزمون تقسيم شدند.ابزار گرد آوري اطلاعات پرسشنا مه بود كه پس از تاييد روايي و پايايي مورد استفاده قرار گرفت. سپس دانش آموزان توانمند به عنوان آموزش دهندگان همسال انتخاب، و آموزش به آنان داده شد. آموزش از طريق دوجلسه 45دقيقه اي بر روي گروه آزمون انجام شد. 45روز پس از مداخله مجدداًهمان پرسشنامه ها تكميل شدند. داده ها وارد نرم افزار آماري SPSS شد. و از طريق آزمون هاي آماري t مستقل وtزوج وآزمون مجذوركاي، تجزيه و تحليل انجام شد. يافته‌ها: ميانگين نمرات دو گروه از نظر سطح آگاهي، نگرش، عملكرد، قصد رفتاري، هنجارهاي ذهني و كنترل رفتاري درك شده قبل از مطالعه تفاوت معني داري نداشتند P > 0.05)). پس از آموزش ميانگين نمرات تمام متغيرهاي فوق در گروه آزمون بطور معني داري افزايش يافتP < 0.05)).ولي ميانگين نمرات گروه كنترل تفاوت معني داري نداشتندP > 0.05)). نتيجه‌گيري: آموزش و مداخله بر اساس اين تيوري در دانش آموزان دبيرستاني با توجه به شرايط سني خاص آنان جهت تقويت آگاهي، نگرش و اجتناب از رفتارهاي پرخطر ضروري است.

Aims: The AIDS epidemic is considerably widespread across the world. It is found that high school students are the most vulnerable group due to their age and some high risk behaviors. The present study aimed to investigate the effects of peer education on AIDS preventive behaviors based on Theory of Planned Behavior conducted on male students of 2nd grade of high school in Zahedan. Methods: In this quasi-experimental study, 280 male students of 2nd grade of high school in Zahedan were randomly selected and divided into two groups, namely the experimental and control. Having verified the validity and reliability of the questionnaire, it was utilized as a means of data collection. The eligible students, as introduced, who were able to communicate well and able to instruct the other peers, were selected, and the researcher instructed them the required skills. The educational intervention lasted for two 45-Min sessions. Forty-five days after the intervention, the questionnaires were completed again. The data was coded. In order to analyze the obtained data t-test and paired t-test were embarked upon. Results: The average scores for both groups regarding their knowledge level, their attitudes towards behavior, function or performance, behavior objective, mental norms and perceived behavior control were not meaningfully different from those ones before the study. (p > 0.05) After education, average scores of all the above-mentioned variables increased meaningfully, in the experimental group (p < 0.05), while the results in the control group did not reach the significance level, and no meaningful differences were observed (P > 0.05). Conclusion: Education and intervention based on Theory of Planned Behavior among high school students seems quite indispensable in order to boost their understanding and attitudes as well as their avoiding risky behaviors due to their special age conditions.