معناي صنعت در حكمت اسلامي شرح و تحليل رساله صناعيه ميرفندرسكي

The Meaning of Industry in Islamic Philosophy: An Analysis of and a Commentary on Mir Findiriski’s Risalah-i Sana’iyyah

صنعت در ميان اهل حكمت و عرفان و تصوّف معناي خاصّي داشته است كه اين معنا مناسبتي اصولي با تكنولوژي جديد ندارد. رساله صناعيه ميرفندرسكي از بهترين و جامعترين آثاري است كه از جانب يكي از بزرگان حكما و عرفا و دانشمندان مسلمان مستقلاً در موضوع صنعت نگاشته شده و معناي مذكور صنعت بوجه احسن از آن مستفاد ميشود. اين رساله در زماني نوشته شده كه مقارن پيدايش علم و تكنولوژي جديد در غرب است. با خواندن اين رساله نكاتي از بحرانهاي فكري دوره صفويه كه موجب تضعيف مدنيت، كار و صنعت شده عيان گرديده و پرسشهاي مهمي مطرح ميشود كه يكي از مهمترين آنان اينستكه صنعت نزد ميرفندرسكي چه مناسبتي با صنعت بمعناي جديد آن در تكنولوژي دارد.

The word “industry” has a specific meaning for the people of wisdom and gnosis which has nothing to do with modern technology. Mir Findiriski’s Risalah-i sana’iyyah is one of the best and most comprehensive works that has ever been written exclusively on the topic of industry by one of the most distinguished Muslim philosophers, gnostics, and scholars. The meaning of industry as intended by the people of wisdom and gnosis has been illustrated in the best way possible in this treatise. This work was written at the same time with the rise of modern knowledge and technology in the West. The reading of this treatise reveals some of the philosophical crises of the Safawid Era which led to some serious defects in civil life, working, and industry. One of the most important questions posed here pertains to the relation between industry as intended by Mir Findiriski and that in its new technological sense.