تاثير آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بر بهبود عزت نفس نوجوانان با كم‌تواني ذهني

The effect of social skills training on self-esteem of adolescents with intellectual disability

چكيده مقدمه: عزت نفس نقش اساسي در همه ابعاد زندگي افراد به ويژه نوجوانان با كم‌تواني ذهني دارد. بنابراين بر آموزش برنامه‌هايي كه منجر بهبود عزت نفس مي‌شود تاكيد شده است. هدف اين پژوهش بررسي اثربخشي آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بر بهبود عزت نفس نوجوانان با كم‌تواني ذهني در استان مازندران بود. مواد و روش?ها: در مطالعه نيمه تجربي حاضر با طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل، با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چند مرحله‌اي 40 نوجوان دختر با كم‌تواني ذهني 14 تا 18 ساله انتخاب و به طور تصادفي در يك گروه آزمايش و يك گروه كنترل جايگزين شدند، به طوري كه هر گروه 20 نفر بود. به گروه‌ آزمايش مهارت‌هاي اجتماعي در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي آموزش داده شد ولي به گروه كنترل اين نوع آموزش‌ ارايه نشد. همه آزمودني‌ها در مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسش‌نامه عزت نفس كوپر اسميت ارزيابي شدند. اطلاعات جمع‌آوري شده با استفاده از تحليل كواريانس چندمتغيري، در نرم‌افزار SPSS نسخه 16 (version 16, SPSS Inc., Chicago, IL) تحليل شد. يافته‌ها: نتايج كلي تحليل كواريانس چندمتغيري براي خرده مقياس‌هاي عزت نفس نشان داد كه گروه آزمايش و كنترل حداقل در يكي از چهار خرده مقياس عزت نفس خود، عزت نفس اجتماعي، عزت نفس خانواده يا عزت نفس تحصيلي تفاوت معني‌داري دارند (0027/0P=). نتايج نهايي تحليل كواريانس چندمتغيري نشان داد كه آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بر عزت نفس خود (0033/0P=)، عزت نفس اجتماعي (0041/0P=)، عزت نفس خانواده (0039/0P=) و عزت نفس تحصيلي (0026/0P=) نوجوانان با كم‌تواني ذهني اثر مثبت و معني‌داري داشت. نتيجه‌گيري: برنامه آموزشي مهارت‌هاي اجتماعي منجر به بهبود عزت نفس و خرده مقياس‌هاي آن در نوجوانان با كم‌تواني ذهني شد. بنابراين، برنامه‌ريزي جهت آموزش مهارت‌هاي اجتماعي به آن‌ها اهميت ويژه‌اي دارد. كليدواژه‌ها: مهارت‌هاي اجتماعي، عزت نفس، كم‌توان ذهني

Abstract Introduction: Self-esteem play essential roles in all of life aspects of peoples, particularly adolescents with intellectual disablity. Therefore, emphasized on instruction of programs that led to improvement of self-esteem. This study was aimed to investigate of the effctiveness of social skills training on self-esteem of adolescents with intellectual disability in Mazandaran province. Materials and Methods: In this semi-experimental study with pretest and posttest design with control group, were selected fourty girls adolescents with intellectual disablity of 14-18 years old through multi–stage cluster sampling method. Subjects allocated randomly into two groups (experimental and control) and each group consist of 20 individuals. Experimental group attended in social skills training in the 8 sessions lasting for 90 minutes, but control group did not. All the participants were assessed through Cooper Smith’s self-esteem questionare. The obtained data were statistically analyzed by MANCOVA using SPSS software (version 16, SPSS Inc., Chicago, IL). Results: The results of MANCOVA for subscales of self-esteem showed that experimental and control group had significant difference, At least in one of the subscales of the self-esteem of self, social, familly or academic (P= 0/0027). The final results of MANCOVA showed that social skills training had significant and positive effect on the self-esteem of self (P= 0/0033), self-esteem of social (P= 0/0041), self-esteem of familly (P= 0/0039) and self-esteem of academic (P= 0/0026). Conclusion: Social skills training program led to improvement of the self-esteem and their subscules on adolescents with intellectual disability. So planning for Social skills training is of particular importance for adolescents with intellectual disability. Keywords: social skills, self-esteem, intellectual disability.