نوآوري و صادرات مبتني بر فناوري برتر؛ مقايسه جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي منتخب سند چشم انداز

Innovation and Exports Based on High Technology: Comparison of the Islamic Republic of Iran with Vision Plan Countries

در عصر حاضر، بخش عمده‌اي از توان اقتصادي ملل براي تسلط بر بازارهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در گرو كسب دانش و فناوري و به كارگيري آن در خلق محصولاتي متنوع و هماهنگ با نياز كنوني جهان است. استفاده از فناوري در توليد و صادرات، موجب افزايش قدرت رقابت پذيري و افزايش سهم در بازار جهاني مي‌گردد. هدف مطالعه حاضر، بررسي تاثير نوآوري بر صادرات با فناوري برتر ايران در مقايسه با كشورهاي منتخب سند چشم انداز در بازه زماني 2012-2007 به منظور ارايه توصيه هاي به سياست گذاران كلان اقتصادي در راستاي تحقق اهداف سند چشم انداز و مقابله جدي با تحريم هاي اقتصادي است. نتايج بيانگر رابطه مثبت بين نوآوري و صادرات با فناوري برتر در كشورهاي مورد مطالعه است. بر اساس تحليل هاي حاضر، در بين كشورهاي مورد مطالعه، بهترين و ضعيف ترين عملكرد صادرات مبتني بر فناوري برتر به ترتيب متعلق به تركيه و قطر است. جمهوري اسلامي ايران درخصوص صادرات با فناوري برتر و در دو شاخص نوآوري (تعداد حق اختراع و تعداد مقالات علمي و فني چاپ شده) در رتبه دوم منطقه قرار گرفته است ولي در ساير شاخص ها از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست. علي رغم وجود نسل جوان آموزش ديده و گسترش تحصيلات تكميلي به دليل ناهماهنگي بين سياست هاي كلان اقتصادي با سياست هاي پژوهشي و نوآوري و خلا تقاضا محوري نوآوري، هنوز جايگاه برتر ايران در صادرات با فناوري برتر در منطقه تحقق نيافته است. لذا جهت مقابله جدي با تحريم هاي اقتصادي و تحقق اهداف سند چشم انداز ضرورت دارد، اقدام به اتخاذ سياست هاي كلان اقتصادي در راستاي ايجاد بستر مناسب جهت بسط تقاضاي فعاليت‌هاي نوآوري صورت پذيرد.

Most of the nation’s economic power to dominate the regional and trans-regional markets depends on the knowledge and technology and its application in creating various products consistent with the current worldwide demand. The use of technology in production and export leads to increased competiveness strength and enhanced worldwide market share. This study investigates the effect of innovation on high technology exports of Iran in comparison to the selected countries mentioned in the vision plan during 2007-2012 in order to provide policy recommendations to achieve the vision plan goals and seriously addressing the economic sanctions. The results indicate a positive relationship between innovation and high technology exports in studied countries. Among the studied countries, the worst and the best performance on high technology exports respectively are Qatar and Turkey. Iran ranked second in the region on high technology exports and in the couple of innovation indicators (The number of patents and scientific and technical papers) but for the other indicators of innovation, the situation is not desirable. Despite the presence of young and graduated generation and the development of higher education, due to inconsistencies between macroeconomic policies and research and innovation policies and also the lack of demand-driven innovative activities, still Iran has not reached the top position in exports of high technology in the region. So to seriously deal with economic sanctions and to achieve Vision?s goals, it is necessary to adopt appropriate macroeconomic policies in order to create demand for the development of innovation activities.