رضايت بيماران بيمه روستايي از خدمات سطح اول و دوم نظام شبكه در استان‌هاي شمالي ايران

Satisfaction of Patients with Rural Insurance in Terms of the First and Second Levels of Health Services Presentation in Northern Provinces of Iran

چكيده مقدمه: برنامه پزشك خانواده از سال 1384 در ايران اجرا شده‌است. اطمينان از مطلوب بودن كميت و كيفيت خدمات ارايه شده نيازمند ارزيابي دوره‌اي مستمر دارد. يكي از اين راه‌ها، سنجش رضايت‌گيرندگان خدمات است. هدف:تعيين ميزان رضايت بيماران بيمه روستايي از خدمات سطح اول و دوم نظام شبكه در استان‌هاي شمالي ايران مواد و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي- تحليلي به‌صورت مقطعي در شش ماهه دوم سال 1391 انجام شد. 139 مركز مجري برنامه پزشك خانواده و بيمه روستايي (25% كل) در سه استان گيلان، مازندران و گلستان به‌صورت تصادفي سيستماتيك به عنوان خوشه‌هاي پژوهش انتخاب شدند و در هر مركز منتخب 6 تا 8 بيمار بيمه روستايي كه با ارجاع پزشك خانواده به سطح 2 مراجعه و خدمات مورد نياز را دريافت نموده بودند، بررسي شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته حاوي چهار بخش شامل: 1- متغيرهاي فردي 2- رضايت از خانه بهداشت و بهورزان 3- رضايت از مركز بهداشتي درماني و پزشكان و 4- رضايت‌ از مراكز سطح2 بود كه روايي و پايايي آن تاييد شد. داده‌ها با استفاده از SPSS18 در سطح معني‌داري 05/0 P < تحليل شد. نتايج: از 955 بيمار بيمه روستايي مراجعه‌كننده به سطح1 و 2 كه موفق به دريافت خدمات شدند، 752 نفر (7/78%) زن بودند. ميانگين سن كل افراد 6/15±2/40 سالگي بود. ميانگين مراجعه بيماران در 9 ماه سال 91 به خانه بهداشت 4/8±8 و مركز بهداشتي درماني 6/6±4/6 بار بوده است. ميانگين رضايت بيماران از 5 نمره از خانه بهداشت 5/0±5/4، از مركز بهداشتي درماني 7/0±4 و از بيمارستان‌ها و متخصصان سطح2، 8/0±4 بوده است. بين رضايت كلي و ميزان تحصيلات رابطه معكوس معني‌دار و با سن، تعداد مراجعه به خانه بهداشت و مركز بهداشتي درماني رابطه مستقيم معني‌دار وجود داشت (05/0P < ). ميانگين رضايت بيماران از بيمارستان‌ها و مطب‌هاي سطح2 در استان‌هاي شمالي ايران تفاوت معني‌دار داشت (05/0P < ) ولي ميانگين رضايت بيماران از خانه بهداشت و مركز بهداشتي درماني در استان‌هاي شمالي ايران تفاوت معني‌دار نداشت (05/0P > ). نتيجه‌گيري: رضايت بيماران بيمه روستايي بالاست. ضمن حفظ و ارتقاي وضعيت موجود، پيشنهاد مي‌شود رضايت ‌‌دارندگان ساير بيمه‌هاي سلامت بررسي و مقايسه شود.

Abstract Introduction: Satisfaction has been a concept of high importance in todayʹs health care services and is considered as one of the criteria in evaluating the quality of services. The present study has been conducted to evaluate the satisfaction level of patients with rural insurance in terms of the first and second levels of health services presentation in northern provinces of Iran. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted in the second half of the year (2012); 139 centers (25%) implementing rural insurance and family physician program were selected through systematic random sampling as the research samples and 6 out of 8 patients with insurance, who received required services after being referred to the second level by FPs, were evaluated. Data-collecting instrument was a researcher-made questionnaire, and the validity and reliability were confirmed. Data were analyzed by SPSS17 statistical software at the significance level of p < 0.05. Results: From the 955 patients who received services after referral to the first and second levels, 752 patients (78.7%) were female. The mean age of patients was 40.2±15.6 years and the mean referral of patients during the 9 months of (2012) was found to be 8±8.4 to home health and 6.4±6.6 to healthcare centers. Out of the 5 scores for level of patients satisfaction, 4.5±0.5, 4±0.7 and 4±0.8 were allocated to home health, healthcare centers, and second level hospitals and specialists, respectively. There was an inverse relationship between the overall satisfaction and education level and a direct relationship between satisfaction and age, number of referral to home health and healthcare centers (P < 0.05). A significant difference was observed in the mean level of patients? satisfaction with second level hospitals and clinics in northern provinces of Iran (P < 0.05). However, no significant difference was found in the patients’ satisfaction level between home health and healthcare centers (P > 0.05). Conclusion: The results showed a high level of satisfaction in patients with rural insurance. While maintaining and improving the existing condition, it is proposed that satisfaction levels of patients with other health insurances be compared and evaluated.