تعيين كننده‌هاي امنيت غذايي خانوارهاي روستايي

Determinants of Rural Householdsʹʹ Food Security

پايدارسازي امنيت غذايي يكي از هدف‌هاي مهم توسعه هزاره بوده و ريشه‌كني گرسنگي در دستور كار كشورهاي مختلف جهان قرار گرفته، اما همچنان 923 ميليون نفر از مردم جهان در ناامني غذايي بسر مي‌برند. همچنين برابر اعلام سازمان خواربار و كشاورزي، بيشتر مبتلايان به سو ‌تغذيه در مناطق روستايي كشورهاي در حال توسعه سكونت دارند. اين امر بررسي امنيت غذايي خانوارهاي روستايي و بهبود آن را ضروري مي‌سازد. لذا اين پژوهش با هدف تبيين سازه‌هاي تعيين كننده امنيت غذايي خانوارهاي روستايي انجام شده است. داده‌هاي مورد نياز براي انجام اين پژوهش پيمايشي از طريق روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌بندي‌شده از ميان كشاورزان گندم‌كار شهرستان كيار گردآوري شد. در اين راستا نسبت به انجام مصاحبه حضوري و تكميل 352 پرسشنامه در سال 1389 اقدام گرديد. روايي صوري پرسشنامه توسط متخصصان مورد تاييد قرار گرفت و براي تعيين پايايي از مطالعه راهنما استفاده شد. بررسي «نمره امنيت غذايي» نشانگر آن است كه 9/53 درصد از خانوارهاي روستايي در ناامني غذايي بسر مي‌برند. واكاوي مدل معادله‌هاي ساختاري نيز نشان داد كه سرانه درآمد كل، نرخ اشتغال اعضاي خانوار، و ميزان مالكيت ماشين‌هاي كشاورزي از سازه‌هاي اصلي تعيين كننده امنيت غذايي خانوارهاي روستايي مي‌باشند. علاوه بر آن ميزان عملكرد گندم آبي و ميزان به‌كارگيري تكنيك‌هاي متعارف كشاورزي نيز به‌گونه‌اي غيرمستقيم بر امنيت غذايي خانوار تاثير دارند. در نظر گرفتن راهكارهايي همچون افزايش بهره‌وري عامل‌هاي توليد، ارتقاي مديريت فني كشاورزي، افزايش ضريب مكانيزاسيون زراعي، و تمركز بر فعاليت‌هاي اقتصادي غيرزراعي مي‌تواند به بهبود امنيت غذايي خانوارهاي روستايي منجر شود.

Ensuring food security is one of the millennium development goals and alleviating current hunger levels is considered in many countries. Yet, 923 million individuals are undernourished globally. Furthermore based on estimations reported by United Nations Food and Agriculture Organization, the large majority of food-insecure individuals live in rural areas of developing and less developed countries. Therefore, study of food security among less advantage sector of population is of great concern. The purpose of this survey study was to identify determinants of food security among rural households in Kiar County, Iran. A stratified random sampling technique was used to collect data from a representative sample of wheat growers. A total of 352 farmers were interviewed using a questionnaire in 2007. A panel of experts verified face validity and a pilot study was used to assess the reliability of the measuring instrument. "Food security score" was applied to measure the degree of householdsʹ food security. The findings revealed that 53.9 percent suffered from food insecurity. Also, analysis of structural equation model indicated that per capita income, household unemployment ratio, and access to agricultural machineries are the main determinants of rural householdsʹ food security. Moreover, wheat yield and adoption level of agricultural technologies indirectly affect their food security. Therefore, enhancing total factor productivity in agriculture, improving technical efficiency of farming systems, investing more in farm machinery and equipment and developing rural non-farm economy should be considered to increase food security among rural households.