ارزيابي عوامل موثر بر عرضه و تقاضاي صادرات پسته ايران (رهيافت خود توضيح برداري VAR)

Assessment of Effective Factors on Supply and Demand of Iran’s Pistachios Export (Vector Auto Regression Approach)

پسته يكي از محصولات عمده ي ارزآور صادراتي ايران است كه توسط كشورهاي محدودي در جهان عرضه شده و متقاضيان زيادي در بازار جهاني دارد. در اين بررسي با استفاده از آمار سال هاي 1980- 2010 ميلادي و با رهيافت خود توضيح برداري (VAR)، تحليل هاي واكنش به ضربه و تجزيه واريانس خطاي پيش بيني، عوامل موثر بر عرضه و تقاضاي صادرات پسته ايران مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج به دست آمده از الگوي همجمعي نشان دهنده ي آن است كه هر يك از متغيرهاي ميانگين درآمد كشورهاي وارد كننده، نرخ واقعي ارز و توليد داخلي پسته، با عرضه و تقاضاي صادرات پسته ايران در بلند مدت رابطه مثبت و معنادار خواهند داشت، درحالي كه توليد در ديگر كشورها و قيمت داخلي پسته در بلند مدت با عرضه و تقاضاي صادراتي محصول، رابطه منفي و معنادار دارند. همچنين تجزيه واريانس خطاي پيش بيني نشان دهنده آن است كه بيشترين تاثير گذاري بر نوسانات عرضه صادرات پسته در ايران از خود متغير ناشي مي شود و موثرترين عامل بر نوسانات تقاضاي جهاني صادرات نيز، متغير عرضه صادرات ايران بوده و پس از آن در بلندمدت قيمت صادراتي ايران نيز تاثير گذار خواهد بود.

One of Iran’s major lucrative export products, offered by a limited number of countries in the world, yet having a large range of customers is pistachios. The study taking advantage of the statistics from 1980 to 2010 and with Vector Auto Regression approach (VAR), Impulse Response Analysis and forcast error variance decomposition, factors affecting Iran’s export supply and demand were analyzed. The results of co-integration model reveals the fact that each of the variables of average income of importing countries, the real exchange rate and domestic production of pistachios has a significant as well as positive relation in long-term while production in other countries in addition to the domestic price of the product has a significant and negative relation with supply and demand of the exporting product in long-term. The analysis of forecast error variance decomposition, additionally, manifests the most effect on the fluctuations of supply of pistachios export in Iran is due to the variable itself, while the most effective factor on fluctuations of the global demand of the export, is the variable of Iran’s exporting supply factor, after which the same is true for the exporting price in long-term.