اندازه‌گيري اسپكتروفتومتري مقادير ناچيز 2- متيل آزيريدين پس از جداسازي و پيش تغليظ به روش ميكرو استخراج مايع- مايع پخشي

Spectrophotometric Determination of Trace Amounts of 2-Methylaziridine in Water and Wastewater Samples after Separation and Preconcentration Using Dispersive Liquid-Liquid Microextraction Technique

2-‌ متيل آزيريدين (پروپيلن ايمين) از خانواده تركيبات آزيريدين بوده كه به طور عمده در توليد عوامل پيوندي بر پايه آزيريدين در بخش صنايع دفاعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. علي‌رغم اهميت آن، ماده‌اي با فراريت بالا و بسيار سمي بوده كه به راحتي مي‌تواند در هنگام توليد و استفاده وارد اتمسفر شده و باعث آلودگي محيط زيست گردد. انجمن بين‌المللي تحقيق بر روي سرطان (IARC ) اين ماده را به عنوان يك ماده سرطان‌زا در گروه 2B طبقه‌بندي كرده است. بنابراين با توجه به سميت بالاي اين ماده و كاربردهاي فراوان آن در صنايع دفاعي، اندازه‌گيري مقادير ناچيز آن در نمونه‌هاي محيطي و پساب صنعتي مهم و ضروري مي‌باشد. در اين مقاله، يك روش جديد براي استخراج، پيش تغليظ و اندازه‌گيري اسپكتروفتومتري 2- متيل آزيريدين با استفاده از تكنيك ميكرو استخراج مايع - مايع پخشي (DLLME ) معرفي شده است. روش بر اساس مشتق‌سازي 2- متيل آزيريدين با 1،2- نفتوكينون-4- سولفونيك اسيد (معرف فولين) و تشكيل محصول آب گريز با ضريب جذب مولي بالا مي‌باشد كه قابل استخراج و پيش تغليظ با استفاده از تكنيك ميكرو استخراج مايع - مايع پخشي خواهد بود. برخي از پارامترهاي مهم در واكنش مشتق‌سازي و فرايند ميكرو استخراج مورد مطالعه قرار گرفته و بهينه‌سازي گرديد. تحت شرايط بهينه آزمايشگاهي، روش پيشنهادي براي اندازه‌گيري 2- متيل آزيريدين در گستره ng mL-1 800-10خطي بوده و ميزان حد تشخيص ng mL-1 5 و تكرار پذيري روش (RSD) براي هفت اندازه‌گيري مكرر 92/1% به دست آمد. روش پيشنهاد شده براي اندازه‌گيري 2- متيل آزيريدين در نمونه‌هاي آبي و پساب صنعتي به كار رفته و نتايج با مقادير به دست آمده با روش استاندارد مطابقت نسبتاً خوبي دارد.

2-methylaziridine (propylene imine) is widely used in the production of binding agents in the defence industry. Despite its importance, it is a highly volatile and toxic and can be easily released into the atmosphere during the production and usage causing environmental pollution. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has classified it as a Group 2B, possible human carcinogen. So, regarding to the application of 2-methylaziridine in military industry and its toxicity, the determination of its trace amounts is very important in environment samples and industrial wastewater. In this paper, a novel method for preconcentration and spectrophotometric determination of trace amounts of 2-methylaziridine using dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) technique has been developed. This method is based on derivatization of 2-methylaziridine with Folin’s reagent (1,2-naphthoquione-4-sulphonic acid) and preparation of a hydrophobic product with a high molar absorption coefficient which can be preconcentrated and extracted with DLLME technique. Some important parameters of derivatization and microextraction were studied and optimized. Under the optimum conditions, the calibration graph was linear in the range of 10-800 ng mL-1 with detection limit of 5.0 ng mL-1 and relative standard deviation for seven replicate determinations of 2-methylaziridine at 100 ng mL?1 concentration level was calculated to be 1.92%. The proposed method was applied for the determination of 2-methylaziridine in natural water and wastewater samples. In addition, excellent agreement was observed between this proposed method and the standard method.