ارتباط خودكارآمدي و كيفيت زندگي در بيماران داراي استومي

Relationship between Self-efficacy and Quality of Life in Ostomates

زمينه و هدف: مشكلات جسمي، رواني و اجتماعي، همراه با تغييرات اساسي در شيوه زندگي سبب كاهش كيفيت زندگي بيماران داراي استومي مي‌شود. با اينحال خودكارآمدي مي تواند كيفيت زندگي اين افراد را بهبود بخشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط خودكارآمدي و كيفيت زندگي در بيماران داراي استومي انجام شد. روش بررسي: در اين پژوهش مقطعي از نوع همبستگي، 84 بيمار داراي استومي مراجعه كننده به مراكز آموزشي درماني منتخب دانشگاه علوم پزشكي تهران و انجمن استومي ايران به روش سرشماري انتخاب شدند. داده ها بوسيله پرسشنامه كيفيت زندگي بيماران استومي (COH-QOL) و مقياس خودكارآمدي استوما (Stoma SE Scale) جمع آوري گرديد و با استفاده از آزمون هاي آماري تي مستقل، آناليز واريانس و آناليز رگرسيون توسط نرم افزار SPSS نسخه 15 تجزيه و تحليل شد. يافته ها: نيمي از نمونه ها 75-50% نمره خودكارآمدي كل (نمره 112-84) را كسب كردند. ميانگين نمره خودكارآمدي مراقبت از استومي (11.6±55.8) بيشتر از ميانگين نمره خودكارآمدي اجتماعي (13.2±42.1) بود. همچنين اكثريت شركت كنندگان براي كيفيت زندگي كل و هر يك از ابعاد آن نمره 7 و بالاتر (از 10 نمره) گرفتند. دامنه نمرات كسب شده براي ابعاد مختلف كيفيت زندگي از 1.5±7 در بعد جسمي تا 2±6 در بعد اجتماعي متغير بود. در اين مطالعه همبستگي مستقيم و معناداري بين خودكارآمدي و ابعاد جسمي (0.00P= و 0.485r=)، رواني (0.00P= و 0.655r=)، اجتماعي (0.000P= و 0.694r=) و معنوي كيفيت زندگي (0.00P= و 0.393r=) و همين طور كيفيت زندگي كل (0.00P= و 0.687r=) مشاهده شد. بعلاوه بيشترين ارتباط كيفيت زندگي، با زير مقياس اجتماعي خودكارآمدي بود (0.000P= و 0.695B=). نتيجه گيري كلي: با توجه به وجود ارتباط معنادار بين خودكارآمدي و ابعاد مختلف كيفيت زندگي استوميت ها در اين مطالعه؛ شايسته است پرستاران با طراحي و اجراي مداخلات مناسب، زمينه را براي تقويت خودكارآمدي اين بيماران، بويژه در بعد اجتماعي كه بيشترين همبستگي را با كيفيت زندگي آن ها دارد؛ فراهم كرده و از اين طريق به ارتقاي كيفيت زندگي اين افراد كمك نمايند.

Background and Aims: Physical, psychological and social problem along with significant changes in life style, diminish stoma patients quality of life. At the meanwhile self-efficacy can improve these patients’ quality of life. The aim of this study was to assess the relationship between self-efficacy and quality of life in Ostomates. Materials and Methods: In this descriptive cross-sectional study, 84 Ostomates who referred to selected educational centers of Tehran University of Medical Sciences and Iranian Ostomy Society (IOS) were recruited by census. The data were collected with City of Hope Quality of Life–Ostomy Questionnaire (COH-QOL) and Stoma Self-efficacy Scale (Stoma SE Scale) and then analyzed using independent t-test, analysis of variance and regression analysis by SPSS-PC (v. 15). Results: The half of patients, achieved 50-75% of overall self-efficacy score (84-112). The mean score of stoma care-self-efficacy (55.8?11.6) was more than the mean score of social-self-efficacy (42.1?13.2). Moreover, most of patients were scored 7(of 10) and above for overall quality of life and its dimensions. The mean range of quality of life scores in different domains varied from 6?2 for social dimension to 7?1.5 for physical dimension. a significant positive association were found between self-efficacy and physical (P=0.00, r=0.485) psychological (P=0.00, r=0.655), social (P=0.000, r=0.694) and spiritual (P=0.00, r=0.393) dimensions and also with overall quality of life (P=0.00, r=0.687). Also the highest correlation was found between quality of life and social self-efficacy subscale (B=0.695, P=0.000). Conclusion: With regard to the significant correlation between self-efficacy and different dimensions of Ostomates’ quality of life in this study, it is suggested that nurses design and execute appropriate interventions to promote these patients’ self-efficacy, especially in social dimension which had the highest association with their quality of life and in this way help to improve these patients’ quality of life.