نقش و ارزش معرفتي آيات تكويني در شناخت به خداوند

Epistemological Role and Value of Creational Signs in Knowing God

قرآن كريم در موارد متعدد، آيات تكويني را نشانه و راهي براي شناخت خداوند معرفي مي‌فرمايد. در يك تقسيم‌بندي، آيات تكويني به آفاقي و انفسي تقسيم مي‌شود. برخي متكلمان، آيات تكويني مذكور در قرآن را دلايل اقناعي تلقي‌ كرده‌‌اند؛ اما شمار فراواني، آن آيات را دلايل عقلي بيان‌شده در كتاب‌هاي كلامي دانسته‌‌اند. عده‌اي نيز آيات تكويني را منبّه بر معرفت فطري تلقي نموده‌اند. اين نوشتار نسبت اين منظر را با ديدگاه اغلب متكلمان، يعني دلالت عقلي آيات تكويني سنجيده است. برخي نيز ميان چگونگي دلالت آيات آفاقي و انفسي تفاوت ‌گذاشته‌اند. هدف ديگر اين پژوهش، بررسي جايگاه سمع در دلالت آيات تكويني است.

In many Quranic verses creational signs are introduced as a way and token for knowing God. The creational signs are devided into horizontal and mental. Some theologians have thought the signs mentioned in Quranic verses as satisfying on public level; while a large number of them have known the signs just the same reasonable proofs in theological works. Some other have regarded the signs as a reminder for one`s heartly knowledge to God. The paper has studied the last view with regard to that of the most theologians taking them as reasonable proofs. Some believe in diference between the horizontals and the mentals. Furthermore, the study has paid attention to the place of hearing in the designation of creational signs.