بررسي وضعيت بازاررساني محصول توت‌فرنگي در استان كردستان

A Survey of Strawberry Marketing in Kurdistan Province

محصول توت‌فرنگي به‌عنوان يكي از محصولات اصلي باغي استان كردستان از دست‌كم دو دهه‌ي قبل همواره مورد توجه توليد‌كنندگان محصولات باغي استان و سياست‌گزاران استان و كشور قرار گرفته است. مقاله‌ي كنوني به بررسي مسايل و مشكلات بازاررساني محصول توت‌فرنگي در دو دهه‌ي 70 و 80 مي‌پردازد و در سه مقطع زماني 75، 78 و 1385 براساس روش نمونه‌گيري سيستماتيك به‌ترتيب بر 112، 243 و 80 نمونه انتخاب و از طريق تكميل پرسش‌نامه داده‌هاي لازم گردآوري شده است. نتايج داده‌ها نشان مي‌دهد كه حاشيه‌ي خرده‌فروشي در سال‌هاي مطالعه (1375، 1378 و 1385) به‌ترتيب 480، 562، 8 و 1940 ريال (محصول درجه يك) و 2270 ريال (محصول درجه 2)، حاشيه‌ي عمده 440، 25/998، 1000 ريال (محصول درجه يك) و 1410 ريال (محصول درجه 2) و حاشيه‌ي كلي بازار 920، 1561، 2940 (محصول درجه 1) و 3220 (محصول درجه 2) بوده است. درصد هزينه‌ي بازاريابي براي سه دوره‌ي مطالعه به‌ترتيب بالغ بر 5/53، 5/43 و 2/37 (محصول درجه 1) و 41/50 (محصول درجه 2) بوده است. تابع ضايعات برآورد شده نشان مي‌دهد كه متغيرهاي فاصله از زمان برداشت، وزن جعبه، فاصله از ميدان بار و مدت زمان ماندن محصول در واحد فروش بر ميزان ضايعات اثر مستقيم و معناداري داشته‌اند. ميزان ضايعات برآورد شده در سال 1375 بالغ بر 16.89 درصد و براي سال 1378 بالغ بر 19 درصد برآورد شده است. تغيير شيوه‌ي بسته‌بندي براساس داده‌هاي سال 1375 و 1378 نشان مي‌دهد كه طرح ياد شده داراي توجيه اقتصادي است و براساس نتايج به‌دست آمده از توابع ضايعات محصول توت‌فرنگي براي سال‌هاي گفته شده، در صورت اجراي آن به‌وسيله‌ي بهره‌برداران سود واحدها به‌طور قابل ملاحظه‌اي افزايش خواهد يافت. افزايش سود براساس داده‌هاي سال‌هاي ياد شده به‌ترتيب بالغ بر 2104062 هزار ريال و 7810062 هزار ريال برآورد شده است.

This study attempted to investigate the marketing problems of strawberry as a major horticulture crop in the Kurdistan province during last two decades. During three time period 1996, 1999 and 2006 and based on the systematic sampling method 112, 243 and 80 sample were collected. The results showed that retailer market margin for the concern studies for the years 1996, 1999 and 2006 were Iranʹs Rls. 480, 562.8 and 1940 ( for the first class type) and 2270 (for the second class type) respectively. The marketing cost percentages for the same period calculated and were equal to 53.5 per cent, 43.5 per cent and 37.2 per cent (I case of first class type) and 50.41 per cent (in the case of second class type). The wholesaler market margin were Rls. 440, 998.25 and (1000 and 1410) in that order, and total market margins were Rls, 920, 1561 and (2940 and 3220) in that order. The waste function estimated and results showed that the variables such as time distance of first harvesting, box weight, Distance from wholesaler market and total time remaining in the retailer shop had direct and significant effect on wastage amount. Total wasted strawberry for the year 1996 and 1999 estimated about 16.89 and 19 percent of total production. The change of current packing for both periods studied and result showed that, it is economically impressionable and in the case of acceptance by the farmers, it may increase their profits about Rls, 2104062000 and Rls, 810062000 respectively.