بهينه‌سازي الگوي كشت با استفاده از برنامه‌ريزي آرماني فازي با روي‌كرد حد تغييرات مجاز: مطالعه‌ي موردي شهرستان نيشابور

Optimization of Cropping Pattern by Fuzzy Goal Programming with a Tolerance Approach: A Case Study of Neyshabour City

هدف از اين مطالعه، كاربرد مدل برنامه‌ريزي آرماني فازي با روي‌كرد حد تغييرات مجاز در تعيين الگوي بهينه‌ي كشت كشاورزان شهرستان نيشابور است. براي اين منظور، 6 آرمان فازي شامل كمينه كردن مصرف آب، كود شيميايي، ماشين‌آلات، بيشينه كردن بازده برنامه‌اي، اشتغال نيروي كار و توليد در قالب شش سناريوي وزني با هم مقايسه شدند. نتايج نشان داد كه در بيش‌تر سناريوها، 3 آرمان اول به‌طور كامل برآورده مي‌شود و نيازي به اختصاص مقادير حد تغييرات مجاز به آن‌ها وجود ندارد. مقايسه‌ي الگوي كشت موجود با الگوهاي كشت به‌دست آمده از سناريوهاي مختلف بيانگر آن است كه براي دست‌يابي به آرمان‌هاي بالا، سطح زيركشت محصولات ذرت دانه‌اي و سيب‌زميني نسبت به وضعيت موجود بايستي افزايش و گندم و جو كاهش يابد. افزون بر آن، استفاده از تابع فاصله‌ي اقليدسي نشان داد كه سناريوهاي 3 و 6 كه هر دو به الگوي كشت مشابهي منجر مي‌شوند داراي كم‌ترين فاصله نسبت به نقطه‌ي ايده‌آل هستند و بيش‌تر از سناريوهاي ديگر به تامين هدف‌ها فوق نزديك هستند. در پايان، با توجه به نتايج به‌دست آمده، پيش‌نهادهايي ارايه شده است.

The aim of this study was to apply fuzzy goal programming with a tolerance approach in determining of optimal cropping patterns for Neyshabour district farmers. For this purpose, six fuzzy goals: minimization of water consumption, fertilizer use, machinery services, maximization of gross margin, labor employment and crop production compared in framework of six weighting scenarios. The results showed that, the first of three fuzzy goals are fully satisfied in most of scenarios and there is no need to assign tolerance to them. The comparison of current cropping pattern with the model indicated that to achieving the goals, it is necessary to increase cultivated area of corn and potato, and decrease wheat and barley. In addition, Euclidean distance function indicated that third and sixth scenarios have the same cropping patterns and the least distance to ideal point and are closer to satisfy the goals. Finally, according to findings some proposals were presented.