بررسي مزيت نسبي توليد محصول لوبيا در استان زنجان

Investigating the comparative advantage of bean production in Zanjan province

اين تحقيق براي بررسي مزيت نسبي توليد محصول لوبيا در استان زنجان اجرا شد. داده‌هاي مورد نياز از طريق تحقيق پيمايشي و انجام مصاحبه با 54 كشاورز توليدكننده‌ي لوبيا در مناطق مهم توليد اين محصول در استان در سال زراعي 83-1382 و تكميل پرسش‌نامه‌هاي طراحي شده، جمع‌آوري شد. داده‌هاي گردآوري شده توسط نرم‌افزارهاي EXCEL و SPSSWIN تجزيه‌وتحليل شد. مزيت نسبي توليد لوبيا با استفاده از شاخص‌هاي هزينه‌ي‌ منابع داخلي ((DRC، نسبت منفعت به هزينه‌ي اجتماعي ((SCB و سود خالص اجتماعي (NSP) در دو سناريوي قدرت برابري خريد (PPP) نسبي و مطلق محاسبه شد. در هر دو سناريو مقادير معيارهاي هزينه‌ي منابع داخلي و نسبت منفعت به هزينه‌ي اجتماعي، كم‌تر از يك (1) و شاخص مقدار سود خالص اجتماعي، مثبت محاسبه شد. نتايج تحقيق نشان داد كه استان زنجان در توليد محصول لوبيا داراي مزيت نسبي است. بنابراين، پيش‌نهاد مي‌شود توليد محصول لوبيا در استان زنجان به صورت هدف‌مند مورد حمايت قرار گيرد تا در برنامه‌ريزي براي پيوستن به سازمان تجارت جهاني، توليدكنندگان اين محصول در استان قادر به رقابت جهاني باشند.

This research was carried out in Zanjan province in order to study the comparative advantage of bean production. Required data were obtained through a survey research by interviewing 54 bean producers in the main regions of bean production in the province and completing pre-structured questionnaires during 2002-2003 crop years. Comparative advantage was calculated using Domestic Resource Cost (DRC), Social Cost Benefit (SCB) and Net Social Profitability (NSP) indicators using two absolute and relative Power Purchasing Parity (PPP) scenarios. In both scenarios, values of the DRC and SCB were calculated to be less than one and NSP to be greater than zero. Results indicated that Zanjan province has comparative advantage in bean production. Therefore, it is suggested that bean production in Zanjan province should be targeted to support so that the bean producers be able to compete worldwide in planning to join the World Trade Organization (WTO).