محاسبه‌ي شاخص‌هاي پايداري آب كشاورزي توسط مدل برنامه‌ريزي كسري (مطالعه‌ي موردي شهرستان مرودشت)

Calculating Agricultural Water Sustainability Indexes by Fractional Programming Model (The Case Study in Marvdasht)

بخش كشاورزي بزرگ‌ترين مصرف‌كننده‌ي آب (%95-90) است، بنابراين استفاده‌ي پايدار از منابع آبي محدود در اين بخش اهميت بالايي دارد. با كمي كردن پايداري آب كشاورزي بر اساس نظريه‌هاي اقتصادي مي‌توان از پايداري به عنوان شاخصي در مديريت نظام‌هاي كشاورزي استفاده كرد. روش به كار رفته در مورد مسايل مربوط به پايداري سيستم‌هاي كشاورزي، برنامه‌ريزي غيرخطي با مدل برنامه‌ريزي كسري چند هدفي است كه شاخص‌هاي مختلف را با فرض وزن‌هاي مساوي، مقايسه و بررسي مي‌كند. به دليل اهميت ميزان آب مصرفي كشاورزي، شاخص‌هاي پايداري نسبت درآمد ناخالص به استفاده از آب (06/3 و 53/0) و نسبت اشتغال به استفاده از آب (265/0 و 072/0) در دو سناريو در سال زراعي (86- 1385) شهرستان مرودشت به دست آمد. كاهش آب مصرفي محصولات از طريق فن‌آوري‌هاي جديد آبياري و افزايش راندمان آبياري در واحد سطح براي افزايش اين شاخص‌‌ها، نشان‌دهنده‌ي حركت در جهت پايداري آب كشاورزي است.

Sustainable use of limited water sources has great importance in agriculture sector as the largest water consumer (90-95 percent). According to economic theories, we can use stability as an index in agricultural systems management by quantifying agricultural water stability. Multipurpose non-linear fractional programming model is applied method of studying sustainability of agricultural systems that evaluates and compares different indexes imposing equal weights. Because of the importance of the agricultural consuming water rate, stability indexes of ratio of gross income to water usage (3.06, 0.530) and ratio of employment to water usage (0.265, 0.072) were calculated in two scenarios in agricultural year 2006-07 in Marvdasht town. Crop water consuming may be reduced through new irrigation technology and increasing irrigation efficiency that in turn increase these indexes and indicates movement in agricultural water stability.