صيانت از حريم خصوصي در فضاي مجازي بر اساس هنجارهاي اسلامي

Preservation of Privacy in Cyberspace on the Basis of Islamic Norms

حريم خصوصي در نظام حقوقي و اخلاقي اسلام از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. اين بدان جهت است كه حيثيت و اعتبار انسان در حوزه فردي و همچنين در بين كساني كه با او در حوزه عمومي زيست مي‌كنند، نزد خداوند اهميت بالايي دارد. خداوند متعال براي آنكه جامعه را در مسيري قرار دهد كه روابط انساني خالي از هرگونه تضاد و درگيري بوده و در جهت وفاق اجتماعي گام بردارند، رعايت حريم خصوصي افراد را در قالب دستورات اخلاقي و احكام ديني بر پيامبران خود وحي نموده تا آن را به گوش مردمان برسانند. اين پژوهش به‌روش كتابخانه‌اي توصيفي سعي كرده است به سوالات مطرح‌شده در ارتباط با ارزش و اهميت حريم خصوصي و تطبيق آن در فضاي حقيقي و مجازي پاسخ دهد و در اين راستا تلاش نموده است نظر اسلام را در پاسداشت حريم خصوصي بر مبناي سه اصل كرامت انسان، حرمت مومن و عموميت اذن بيان نمايد. همچنين با برجسته كردن هنجارهاي اخلاقي حريم خصوصي در حوزه كاربران و مديرانِ فضاي مجازي، مفاهيم اخلاقي را بازخواني كرده است.

Privacy enjoys a special place in legal and ethical systems of Islam. In fact, man’s dignity and credibility in the individual sphere as well as among those living with him in the public sphere enjoy a high status before God. In order for the society to be free from conflict and contradiction and to move towards social consensus, God the Almighty, through revelation to His Prophet, has asked human beings to observe people’s privacy through ethical instructions and religious commandments. This paper is an attempt to investigate questions in relations to the value and significance of privacy in real and virtual atmospheres and also to discuss the viewpoints of Islam about safeguarding of privacy on the basis of human dignity, reverence of believer, and universality of permission. Also attempts have been made to reread ethical concepts by shedding light on the ethical norms of privacy in the field of users and managers of cyberspace. Keywords: Islamic Ethics, Norm, Privacy, Cyberspace