بررسي نقش داغداغان “Celtis caucasica” به‌عنوان درخت تثبيت‌كننده نيتروژن بر خصوصيات خاك زيراشكوب در ذخيره‌گاه جنگلي اردسته دهاقان- اصفهان

The role of Hackberry "Celtis caucasica" as nitrogen-fixing trees on understory’s soil properties in reserved area in Ardasteh-Dehaghan in Isfahan

درختان تثبيت كننده نيتروژن يا درختاني كه داراي توانايي ترسيب نيتروژن هوا در خاك مي باشند، موجب افزايش ميزان مواد آلي در خاك تحت اشكوب خود مي شوند. اين درختان با افزودن مقادير بالايي از نيتروژن به خاك، موجب حاصلخيزي آن شده و نياز گياهان متاثر از درختان مذكور و بخصوص خود درخت تثبيت كننده به اين عنصر را تا حد زيادي مرتفع مي سازد. تحقيق حاضر با هدف بررسي اثرات حضور درخت داغداغان با نام فارسي " تادار" و نام علمي“Celtis caucasica” بر حاصلخيزي خاك و گياهان تحت اشكوب، در ذخيره گاه جنگلي اردسته واقع در شهرستان دهاقان از توابع استان اصفهان، به اجرا درآمد. براي انجام اين مطالعه، نمونه برداري خاك تحت تسلط تاج پوشش داغداغان و نمونه ي شاهد، در سه عمق 0-20، 20-40 و 40-60 سانتي متري در قالب طرح آزمايشي بلوكهاي كامل تصادفي انجام شد. سپس پارامترهاي آهك، pH، EC، كربن آلي، نيتروژن معدني و نيتروژن كل خاك تحت اشكوب اندازه گيري شد. همچنين آناليز گياه محك به لحاظ بررسي اثرات درخت مورد مطالعه بر ميزان نيتروژن كل، پروتيين و توليد گياهان زيراشكوب در مقياس آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج حاصل از آزمايش‌ها نشان داد كه مقادير آهك، نيتروژن معدني، درصد نيتروژن كل در خاك و درصد كربن آلي بعلاوه نيتروژن كل، پروتيين و توليد گياه محك در عمق 0-20 سانتي ‌متري خاك تحت اشكوب داغداغان، بيشترين مقدار را داشته و با افزايش عمق، از ميزان آنها كاسته شد.

Nitrogen-fixing trees (NFT) or trees that have the ability to sequestrate nitrogen in soil, could increase organic matter in the understory’s soil. These trees can increase fertility of soil by adding large amount of nitrogen to soil and also supply necessity of the understory’s plants or NFTs to this element. This study was conducted to investigate the role of “Celtis caucasica” as nitrogen-fixing tree on understory’s soil fertility and plants in a reserved area called Ardasteh-Dehaghan at Isfahan province of Iran. For this reason, soil sampling was made from two locations (the tree’s understory and outside it or control) and three depths from soil surface (0-20, 20-40 and 40-60 cm) under the randomized complete blocks statistical design. The studied soil properties consisted of: pH, EC, CaCO3, organic carbon, mineral nitrogen, total nitrogen and particle density. Furthermore, a criterion plant from the tree’s understory was analyzed at laboratory scale to test effects of the trees on amount of total nitrogen, protein and plant production. Results showed that the greatest amounts of soil’s lime, mineral nitrogen and total nitrogen as well as the criterion plant’s organic carbon, total nitrogen, protein and production was gained at soil depth of 0-20 cm of the hackberry’s understory. These amounts were reduced as soil depth increased.