چگونگي طراحي ورودي بنا با توجه به اصول شكل گيري معماري آستانگي

How to Design the Residential Building Entrance according to the Formation of Architectural Liminality

فضاي بين فضاها، و زمان بين زمان?ها انرژي متفاوتي را در خود دارند. اين كيفيّت در آستانگي به نمايش در مي?آيد؛ بازه?اي بحراني از انتقال كه كاملاً از نظر شخصيّت از تجربه?هاي پيشيني و پسيني خود متمايز است. شخصيّت بخشي به اين انرژي انتقال براي ساخت فضاهاي قدرت مند كه وظيفه اصلي انتقال را بر عهده دارند (آستانه ها) ضروري است. چگونگي تجلّي «آستانگي» در معماري را مي?توان در بناهاي موجود تحت عنوان «معماري آستانگي» به بحث گذاشت؛ زباني كه براي تمام فضاهايي كه بر مساله انتقال تاكيد دارند- يكسان است. از جمله اين فضاهاي آستانه عبارتند از: ورودي?ها و بازشوها، فضاهاي گذر و فضاهاي تقسيم. بنابراين، «آستانه» طيف معنايي گسترده?اي دارد كه كم و بيش ناشناخته مانده است. با توجّه به اين?كه اصول شكل?گيري آستانگي بر چگونگي طرّاحي انواع آستانه?ها اثر مي?گذارد، لازم است ابعاد گسترده اين واژه نوظهور بررسي شود. اين مقاله با هدف شخصيّت بخشي به مكان?هاي آستانه با استفاده از نُسخ علمي و از ديدگاه پديدارشناسي به تحليل و ارزيابي انواع آستانه?ها مي?پردازد. آستانگي در ادبيات، پژوهش?هاي علمي، فرهنگي و تاريخي، مباحث معماري و نمونه?هاي موردي آن جستجو و كيفيّت?هاي اين زبان كاربردي (معماري آستانگي) براي طرّاحي?هاي آينده بيان -شده است. در اين روش هفت الگو از آستانگي در بحث تغيير و تحوّل و نو شدن در سلسله مراتب فضايي معماري مطرح مي?شود و انتقال را دوره اي بحراني در فرآيند تغيير و تحوّل تعريف مي?كند. در نهايت، از چهار دسته مكان آستانه?اي (آستانه ورود و خروج، آستانه تجمعي، آستانه حركت انتقالي و آستانه ارتباط بيروني) در كالبد معماري و شهرسازي ياد شده و تجلّي آن?ها در چهار مقياس (بنا، واحد همسايگي، محله و شهر) شناسايي گرديده است. با تبيين ورودي?ها به عنوان يكي از انواع مكان?هاي آستانه، پژوهش به نوع خاصي از آن (ورودي بنا) محدود شده است. در ادامه، ويژگي?هاي ورودي بنا مستخرج از مطالعات محققان و نيز لايه?هاي آن (لايه آشنايي، لايه عملكردي- تماسي و لايه دسترسي بصري) به بحث گذاشته شده است. سپس با توجّه به علل چهارگانه تاثيرگذار بر شكل?گيري هر لايه، ساختار و چارچوبي براي طبقه بندي ويژگي?هاي هر لايه آن و بيان دستورالعمل?هاي طرّاحي ارايه گرديده است. به كمك اين چارچوب مي توان آستانه?هاي ورود و خروج بنا را بر اساس اصول شكل?گيري معماري آستانگي بررسي كرد و در انسجام بخشي به احكام طرّاحي آن گام موثّري برداشت.

The word “Liminality” comes from the Latin word “Limen” which means “a threshold”. This liminality in architecture can include spaces such as “entrances”,”openings”, “passageways” and “intersections”. These are some liminal spaces which transfer things and senses from one space to another space. From the past, people thought the entrance and the liminal place (limen) is the same. As though it is true to some extent, but the limen has a large amount of meanings. The limen presents in architectural and urban environments as various kinds of spatial elements which less studies discussed about and took care of them. Hence this study tries to show its meanings. In this paper firstly, the keywords are defined, and then it discusses about “liminality” in literature, scientific, cultural and historical researches. Also it tries to use architectural topics to state the qualities of this language in its cases, in order to be used by the future designs. To achieve the goals paper prepares and shows some examples of general usage. In this method 7 patterns of “liminality” in the field of architecture are proposed and their different transitional zones are defined. Finally, “entrances” are presented as the liminality’s representations in places. They are classified in to four groups according to the four scales of urban spaces. In order to identify “entrances” as one of the liminal spaces, the paper focuses on entrance’s features. These features are extracted from previous studies. Then for each groups the paper tries to show their similar character. After that by making a diagram of the liminality layers, entrance’s layers are recognized and mentioned. Each layer has the definition by means of four impact factors, which are shown in the diagram. In order to use the results in future entrance’s designs, guidelines are shown in a table according to the three layers and four factors influencing the formation of each layer.