طراحي و تبيين مدل مزيت رقابتي مبتني بر هوشمندي سازماني در سازمان‌هاي دانش بنيان

Designing and Describing the Model of Competitive Advantage based on Organizational Intelligence in Knowledge-Based Organizations

مديريت سرمايه‌هاي دانشي و توانايي‌هاي ذهني سازمان و مفاهيم راهبردي مربوط به آن، به عنوان اجزا و عناصر مهم بقاي سازمان و حفظ موقعيت رقابتي آن در عصر حاضر مورد توجه قرار گرفته اند. در سازمان‌هاي دانش بنيان مهمترين سرمايه سازمان، دانش بوده و موفقيت سازمان‌ها به توانايي آن‌ها در ايجاد، كسب و بهره گيري و انتقال دانش و سرمايه‌هاي دانشي بستگي دارد. از اين رو سازمان‌ها براي اينكه بتوانند از فرصت‌هاي پيش آمده در محيط پوياي كنوني استفاده كرده و مزيت رقابتي كسب كنند، بايد منابع دانشي و توانايي‌هاي ذهني خود را به صورت اثر بخش مديريت كنند. هوش سازماني تحت عنوان «بكارگيري توان فكري سازمان براي دستيابي به رسالت و ماموريت در محيط رقابتي»، تعريف مي‌شود.(Albrecht, K., 2010) هدف اين تحقيق شناسايي عوامل موثر بر مزيت رقابتي مبتني بر هوشمندي سازماني بر اساس مولفه‌هاي سازمان‌هاي دانش بنيان مي‌باشد.واحد تجزيه و تحليل و جامعه آماري اين تحقيق شامل اساتيد و اعضاي هييت علمي دانشگاه‌هاي سطح استان لرستان مي‌شود. حجم نمونه انتخابي بر اساس يك قاعده به منظور انجام تحليل عامل تاييد‏ي، تعداد اعضاي نمونه 330 نفر تعيين شده است. تحليل يافته‌هاي بخش ساختاري مدل، نشان مي‌دهد كه 66 درصد از مزيت رقابتي در سازمان‌هاي دانش بنيان از طريق سازه هوشمندي انساني و 61 درصد آن از طريق هوشمندي ساختاري تبيين مي‌شود. همچنين استراتژي‌هاي دانش با ضريب تشخيص 40 درصدي و 48 درصدي مهم ترين شاخص اثر گذار بر هوشمندي ساختاري و هوشمندي انساني محسوب مي‌شود.

Abstract Managing knowledge assets, organizational intellectual capabilities and strategic concepts of these capabilities have been addressed as important elements of organizational survival and competitive advantages. In knowledge-based organizations (KBOs), knowledge is the main organizational asset, and organizational success depends on the ability of creation, obtaining, implementing and transferring the knowledge and intellectual assets. Thus, for taking benefit from the opportunities in dynamic environment and obtaining competitive advantage, organizations should manage knowledge and intellectual assets. Organizational intelligence (OI) is about using intellectual abilities of organization for obtaining the mission and objectives in competitive environment. The purpose of this study is to determine factors influencing competitive advantage of KBOs based on OI. Statistical population of this study includes the faculties of universities in Lorestan. Based on factor analysis (FA), sample size has been estimated as 330 faculties. Findings imply that 66% and 61% of competitive advantage in KBOs have been described by structural intelligence factor and human intelligence factor, respectively. Also, knowledge strategies with 40% and 48% of R square coefficient have had the highest influence on structural and human intelligence. Keywords: Human intelligence (HI), Structural intelligence (HI), Knowledge-based organizations (KBOs), Knowledge communities, Intellectual capitals, Competitive intelligence