آزاد انديشي در تعليم و تربيت اسلامي از ديدگاه شهيد مطهري

Open Thinking in Islamic Education From the Viewpoint of Martyr Motahhari

اين پ‍ژ‍وهش به منظور بررسي ديدگاه شهيد مطهري در زمينه "آزادانديشي در تعليم و تربيت اسلامي" صورت گرفته است. نوع تحقيق، بنيادي و روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي است. روش جمع آوري اطلاعات اسنادي (كتابخانه اي) است. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از روش كيفي استفاده شده است. تعقّل، نبود مانع در جلوي تفكر، تعبّدي و تقليدي عمل نكردن از عوامل اساسي مفهوم آزادانديشي است. عوامل زمينه ساز آزادانديشي ديني را مي توان در عوامل بيروني از قبيل بنيانهاي منطقي ديني و نبود حاكميت مستبدانه جستجو كرد و يا در درون انسان عواملي از قبيل تربيت ربّاني، تقوا و زهدورزي را پرورش داد. متناسب با عواملي كه بيان مي شود، روشهاي پرورش آزادانديشي ديني را نيز مي توان به دو دسته "برون تربيتي" از قبيل جدال احسنِ، تذكر، رفق و مدارا در تبيين مسايل ديني، تسامح ديني، هدايت افكار و "خود تربيتي" از قبيل جستجوگري، برخوردي استدلالي با جهان، تزكيه نفس، عادت به تفكر تقسيم كرد.

This research is intended to study the viewpoints of Martyr Motahhari on open thinking in the Islamic education. This is a fundamental research following a descriptive-analytic method. Qualitative method is applied for data analysis. Reasoning, having no hindrance in thinking, and having no imitation are the components of open thinking. External factors including religious logical foundations, and having no dictatorial government, can prepare the situation for open thinking. Internal factors such as divine training and virtue can be nourished to prepare for open thinking. Open thinking can be divided into two main groups: 1) best argumentation, reminding, tolerance in religious presentation, religious indulgence, and 2) promoting self-training methods such as investigation, logical encountering with the world, purification and promoting thinking as a habit.