بررسي اخلاقي مشاركت پزشك در اجراي مجازات‌هاي قانوني محكومان

Ethical analysis of physiciansʹʹ participation in the legal punishment of convicts

حضور پزشك در عرصه‌هاي مختلف اجتماع همواره با ملاحظات اخلاقي و حقوقي همراه بوده است. مشاركت پزشك در اجراي مجازات‌هاي قانوني محكومين، يكي از اين عرصه‌هاست كه در ارتباط با آن ديدگاه‌هاي متفاوتي مطرح شده است. در تاريخ پزشكي جهان، همواره پزشكان و فعالين حرفه پزشكي به‌صورت‌هاي مختلف در اجراي مجازات‌هاي قانوني مشاركت داشته‌اند اما بعد از ابداع روش تزريق مرگبار، پزشك و علم پزشكي به‌صورت مستقيم در اين فرايند دخيل شده‌اند. بعد از ورود مستقيم پزشك به اين عرصه موافقان و مخالفان متعددي با ارايه‌ي ادله‌ي مختلف در باب اخلاقي يا غيراخلاقي بودن مشاركت او در اجراي مجازات‌ها اظهار‌نظر كرده‌اند. هم‌چنين، سازمان‌هاي مرتبط با حرفه‌ي پزشكي نسبت به مشاركت پزشك در اجراي مجازات‌هاي قانوني اعلام نظر كرده‌اند. در جمهوري اسلامي ايران نيز اگر چه بر اساس قانون مجازات اسلامي و آيين‌نامه‌ي اجرايي اين قانون، حضور پزشك در اجراي مجازات مجرمان الزامي است اما در اجراي مستقيم مجازات نقشي ايفا نمي‌كند. در اين مقاله با بررسي مهم‌ترين دلايل مخالفان و موافقان به‌عنوان پيشينه‌ي بحث، به بررسي نقش دقيق پزشك در اجراي مجازات قصاص و تحليل اخلاقي بودن اين نقش مي‌پردازيم.

Presence of physicians in different fields of the society has always been associated with ethical and legal considerations. Physician participation in legal punishment is one of the areas that are associated with different perspectives. In medical history, physicians and medical professionals have participated in legal punishment in different ways, but they have been directly involved with this process after the development of the lethal injection method. Proponents and opponents have discussed the ethical aspects of physician participation in legal punishment, and medical organizations have announced their viewpoints about this subject. In the Islamic Republic of Iran according to the Islamic punishment laws and their implementation regulations, physician participation in legal punishment is necessary, but the physician does not play a direct role in the execution of punishment. In this article we will study the main arguments of opponents and proponents as the background of the subject and will then evaluate the exact role of physicians in the execution of punishment in Iran and analyze the ethical aspects of this role.